三字经-可打印

《三字经》1 rén zhī chūxìnɡběn shàn xìnɡxiānɡjìn xí xiānɡyuǎn人之初性本善性相近习相远2 ɡǒu bú jiào xìnɡnǎi qiān jiào zhī dàoɡuì yǐ zhuān苟不教性乃迁教之道贵以专3 xī mènɡmǔzé lín chǔzǐ bù xuéduàn jī zhù昔孟母择邻处子不学断机杼4 dòu yān shān yǒu yì fānɡjiāo wǔ zǐmínɡjù yánɡ窦燕山有义方教五子名俱扬5 yǎnɡbú jiào fù zhī ɡuò jiào bù yán shī zhī duò养不教父之过教不严师之惰6 zǐ bù xuéfēi suǒ yíyòu bù xuélǎo hé wéi子不学非所宜幼不学老何为7 yù bù zhuóbù chénɡqìrén bù xuébù zhī yì玉不琢不成器人不学不知义8 wéi rén zǐfānɡshào shíqīn shī yǒu xí lǐ yí为人子方少时亲师友习礼仪9 xiānɡjiǔ línɡnénɡwēn xíxiào yú qīn suǒ dānɡzhí香九龄能温席孝于亲所当执10 rónɡsì suìnénɡrànɡlítì yú zhǎnɡyí xiān zhī融四岁能让梨悌于长宜先知11 shǒu xiào tìcì jiàn wén zhī mǒu shùshí mǒu wén首孝悌次见闻知某数识某文12 yī ér shíshí ér bǎi bǎi ér qiān qiān ér wàn一而十十而百百而千千而万13 sān cái zhětiān dì rén sān ɡuānɡzhěrì yuè xīnɡ三才者天地人三光者日月星14 sān ɡānɡzhějūn chén yì fù zǐ qīn fū fù shùn三纲者君臣义父子亲夫妇顺15 yuē chūn xià yuē qiū dōnɡcǐ sì shíyùn bù qiónɡ曰春夏曰秋冬此四时运不穷16 yuē nán běi yuē xī dōnɡcǐsì fānɡyìnɡhū zhōnɡ曰南北曰西东此四方应乎中17 yuē shuǐ huǒmù jīn tǔcǐ wǔ hánɡběn hū shù曰水火木金土此五行本乎数18 shí ɡān zhějiǎ zhì ɡuǐshí èr zhīzǐ zhì hài十干者甲至癸十二支子至亥19 yuē huánɡdàov rì suǒ chán yuē chì dào dānɡzhōnɡquán曰黄道日所躔曰赤道当中权20 chì dào xiàwēn nuǎn jíwǒ zhōnɡhuázài dōnɡběi赤道下温暖极我中华在东北21 hán yù jūn shuānɡlù ɡǎi yòu ɡāo yuán zuǒ dà hǎi寒燠均霜露改右高原左大海22 yuē jiānɡhéyuē huái jǐcǐ sì dúshuǐ zhī jì曰江河曰淮济此四渎水之纪23 yuē dài huásōnɡhénɡhénɡcǐ wǔ yuèshān zhī mínɡ曰岱华嵩恒衡此五岳山之名24 ɡǔ jiǔ zhōu jīn ɡǎi zhìchēnɡxínɡshěnɡsān shí wǔ古九州今改制称行省三十五25 yuē shì nónɡyuē ɡōnɡshānɡcǐ sì mínɡuó zhī liánɡ曰士农曰工商此四民国之良26 yuē rén yìlǐ zhì xìn cǐ wǔ chánɡbù rónɡwěn曰仁义礼智信此五常不容紊27 dì suǒ shēnɡyǒu cǎo mùcǐ zhí wùbiàn shuǐ lù地所生有草木此植物遍水陆28 yǒu chónɡyúyǒu niǎo shòu cǐ dònɡwùnénɡfēi zǒu有虫鱼有鸟兽此动物能飞走29 dào liánɡshūmài shǔ jìcǐ liù ɡǔrén suǒ shí稻梁菽麦黍稷此六谷人所食30 mǎ niú yánɡjī quǎn shǐcǐ liù chùrén suǒ sì马牛羊鸡犬豕此六畜人所饲31 yuē xǐ nùyuē āi jùài wù yùqī qínɡjù曰喜怒曰哀惧爱恶欲七情俱32 qīnɡchì huánɡjí hēi bái cǐ wǔ sèmùsuǒ shí青赤黄及黑白此五色目所识33 suān kǔ ɡān jí xīn xián cǐ wǔ wèi kǒu suǒ hán酸苦甘及辛咸此五味口所含34 shān jiāo xiānɡjí xīnɡxiǔcǐ wǔ xiùbí suǒ xiù膻焦香及腥朽此五臭鼻所嗅35 páo tǔ ɡémù shí jīn yǔ sī zhúnǎi bā yīn匏土革木石金与丝竹乃八音36 yuē pínɡshǎnɡyuē qù rùcǐ sì shēnɡyí tiáo xié曰平上曰去入此四声宜调协37 ɡāo zēnɡzǔfù ér shēn shēn ér zǐzǐ ér sūn高曾祖父而身身而子子而孙38 zì zǐ sūn zhì xuán zēnɡnǎi jiǔ zúrén zhī lún自子孙至玄曾乃九族人之伦39 fù zǐ ēn fū fù cónɡxiōnɡzé yǒu dì zé ɡōnɡ父子恩夫妇从兄则友弟则恭40 zhǎnɡyòu xùyǒu yǔ pénɡjūn zé jìnɡchén zé zhōnɡ长幼序友与朋君则敬臣则忠41 cǐ shí yìrén suǒ tónɡdānɡshī xùwù wéi bèi此十义人所同当师叙勿违背42 zhǎn qí shuāi dà xiǎo ɡōnɡzhì sī máwǔ fúzhōnɡ斩齐衰大小功至缌麻五服终43 lǐ yuè shèyù shū shùɡǔ liù yìjīn bújù礼乐射御书数古六艺今不具44 wéi shū xuérén ɡònɡzūn jì shí zìjiǎnɡshuō wén惟书学人共遵既识字讲说文45 yǒu ɡǔ wén dà xiǎo zhuàn lì cǎo jìbù kě luàn有古文大小篆隶草继不可乱46 ruò ɡuǎnɡxuéjù qí fán dàn lüè shuōnénɡzhī yuán若广学惧其繁但略说能知原47 fán xùn ménɡxū jiǎnɡjiūxiánɡxùn ɡǔmínɡjù dòu凡训蒙须讲究详训诂明句读48 wéi xué zhěbì yǒu chūxiǎo xué zhōnɡzhì sì shū为学者必有初《小学》终至四书49 lún yǔ zhěèr shí piān qún dì zǐjì shàn yán《论语》者二十篇群弟子记善言50 mènɡzǐ zhěqī piān zhǐjiǎnɡdào déshuō rén yì《孟子》者七篇止讲道德说仁义51 zuò zhōnɡyōnɡnǎi kǒnɡjízhōnɡbù piān yōnɡ búyì作《中庸》乃孔伋中不偏庸不易52 zuò dà xuénǎi zēnɡzǐzì xiū qízhì pínɡzhì作《大学》乃曾子自修齐至平治53 sìshū shúxiào jīnɡtōnɡrú liù jīnɡshǐ kě dú四书熟孝经通如六经始可读54 shī shū yìlǐ chūn qiūhào liù jīnɡdānɡjiǎnɡqiú《诗》《书》《易》《礼》《春秋》号六经当讲求55 yǒu lián shān yǒu ɡuī cánɡyǒu zhōu yìsān yì xiánɡ有《连山》有《归藏》有《周易》三易详56 yǒu diǎn móyǒu xùn ɡào yǒu shì mìnɡshū zhī ào有典谟有训诰有誓命《书》之奥57 wǒ zhōu ɡōnɡzuò zhōu lǐzhù liù ɡuān cún zhì tǐ我周公作《周礼》著六官存治体58 dà xiǎo dài zhù lǐ jìshù shènɡyán lǐ yuè bèi大小戴注《礼记》述圣言礼乐备59 yuēɡuó fēnɡyuēyǎ sònɡhào sì shīdānɡfěnɡyǒnɡ曰《国风》曰《雅》《颂》号四诗当讽咏60 shī jì wánɡchūn qiū zuòyù bāo biǎn bié shàn è《诗》既亡《春秋》作寓褒贬别善恶61 sān zhuàn zhěyǒu ɡōnɡyánɡyǒu zuǒ shìyǒu ɡǔ liánɡ三传者有《公羊》有《左氏》有《谷梁》62 ěr yǎ zhěshàn biàn yán qiú jīnɡxùn cǐ mò xiān尔雅者善辨言求经训此莫先63 ɡǔ shènɡzhùxiān xián zhuàn zhù shū bèi shí sān jīnɡ古圣著先贤传注疏备十三经64 zuǒ zhuàn wài yǒu ɡuó yǔhé qún jīnɡshù shí wǔ左传外有国语合群经数十五65 jīnɡjì mínɡfānɡdú zǐcuō qí yào jì qí shì经既明方读子撮其要记其事66 wǔ zǐ zhěyǒu xún yánɡwén zhōnɡzǐjí lǎo zhuānɡ五子者有荀扬文中子及老庄67 jīnɡzǐ tōnɡdú zhū shǐkǎo shì xìzhī zhōnɡshǐ经子通读诸史考世系知终始68 zì xī nónɡzhì huánɡdìhào sān huánɡzài shànɡshì自羲农至黄帝号三皇在上世69 tánɡyǒu yúhào èr dìxiānɡyī xùn chēnɡshènɡshì唐有虞号二帝相揖逊称盛世70 xià yǒu yǔshānɡyǒu tānɡzhōu wén wǔchēnɡsān wánɡ夏有禹商有汤周文武称三王71 xià chuán zǐjiā tiān xiàsì bǎi zǎi qiān xià shè夏传子家天下四百载迁夏社72 tānɡfá xiàɡuó hào shānɡliù bǎi zǎi zhì zhòu wánɡ汤伐夏国号商六百载至纣亡73 zhōu wǔ wánɡshǐ zhū zhòu bā bǎi zǎi zuì chánɡjiǔ周武王始诛纣八百载最长久74 zhōu ɡònɡhéshǐ jì nián lì xuān yōu suì dōnɡqiān周共和始纪年历宣幽遂东迁75 zhōu dào shuāi wánɡɡānɡzhuìchěnɡɡān ɡēshànɡyóu shuì周道衰王纲坠逞干戈尚游说76 shǐ chūn qiūzhōnɡzhàn ɡuówǔ bà qiánɡqī xiónɡchū始春秋终战国五霸强七雄出77 yínɡqín shìshǐ jiān bìnɡchuán èr shìchǔ hàn zhēnɡ嬴秦氏始兼并传二世楚汉争78 ɡāo zǔ xīnɡhàn yè jiàn zhì xiào pínɡwánɡmǎnɡcuàn高祖兴汉业建至孝平王莽篡79 ɡuānɡwǔ xīnɡwéi dōnɡhàn sì bǎi nián zhōnɡyú xiàn光武兴为东汉四百年终于献80 wèi shǔ wúzhēnɡhàn dǐnɡhào sān ɡuóqì liǎnɡjìn魏蜀吴争汉鼎号三国迄两晋81 sònɡqí jìliánɡchén chénɡwéi nán cháo dū jīn línɡ宋齐继梁陈承为南朝都金陵82 běi yuán wèi fēn dōnɡxīyǔ wén zhōu xīnɡɡāo qí北元魏分东西宇文周兴高齐83 dài zhì suíyìtǔ yǔbúzài chuán shī tǒnɡxù迨至隋一土宇不再传失统绪84 tánɡɡāo zǔqǐ yì shīchú suí luàn chuànɡɡuó jī唐高祖起义师除隋乱创国基85 èr shí chuán sān bǎi zǎi liánɡmiè zhīɡuó nǎi ɡǎi二十传三百载梁灭之国乃改86 liánɡtánɡjìn jí hàn zhōu chēnɡwǔ dài jiēyǒu yóu梁唐晋及汉周称五代皆有由87 zhào sònɡxīnɡshòu zhōu shàn shí bā chuán nán běi hùn赵宋兴受周禅十八传南北混88 liáo yǔ jīn jiē chēnɡdìyuán miè jīn jué sònɡshì辽与金皆称帝元灭金绝宋世89 yú tú ɡuǎnɡchāo qián dài jiǔ shí niánɡuó zuò fèi舆图广超前代九十年国祚废90 dài chénɡzǔqiān yān jīnɡshí liù shìzhì chónɡzhēn迨成祖迁燕京十六世至崇祯91 quán yān sìkòu rú lín lǐ chuǎnɡchūshén qì fén权阉肆寇如林李闯出神器焚92 qīnɡshì zǔyīnɡjǐnɡmìnɡjìnɡsì fānɡkè dà dìnɡ清世祖膺景命靖四方克大定93 yóu kānɡyōnɡlì qián jiāmín ān fùzhì jì kuā由康雍历乾嘉民安富治绩夸94 dào xián jiān biàn luàn qǐshǐ yīnɡfǎrǎo dū bǐ道咸间变乱起始英法扰都鄙95 tónɡɡuānɡhòu xuān tǒnɡruòchuán jiǔ dìmǎn qīnɡmò同光后宣统弱传九帝满清殁96 ɡé mìnɡxīnɡfèi dì zhìlì xiàn fǎjiàn mín ɡuó革命兴废帝制立宪法建民国97 ɡǔ jīn shǐquán zài zīzǎi zhì luàn zhī xīnɡshuāi古今史全在兹载治乱知兴衰98 shǐ suī fán dú yǒu cìshǐ jì yīhàn shū èr史虽繁读有次史记一汉书二99 hòu hàn sānɡuó zhìsìjiān zhènɡjīnɡcān tōnɡjiàn后汉三国志四兼证经参通鉴100 dú shǐ zhěkǎo shí lùtōnɡɡǔ jīn ruò qīn mù读史者考实录通古今若亲目101 kǒu ér sònɡxīn ér wéi zhāo yú sīxī yú sī口而诵心而惟朝于斯夕于斯102 xī zhònɡníshī xiànɡtuóɡǔ shènɡxián shànɡqín xué昔仲尼师项橐古圣贤尚勤学103 zhào zhōnɡlìnɡdú lǔ lùn bǐ jì shìxué qiě qín 赵中令读鲁论彼既仕学且勤104 pī pú biān xuē zhú jiǎn bǐ wú shūqiě zhī miǎn 披蒲编削竹简彼无书且知勉105 tóu xuán liánɡzhuī cì ɡǔbǐ bù jiào zì qín kǔ头悬梁锥刺股彼不教自勤苦106 rú nánɡyínɡrú yìnɡxuějiā suī pín xué bù chuò如囊萤如映雪家虽贫学不辍107 rú fù xīn rú ɡuà jiǎo shēn suī láo yóu kǔ zhuó如负薪如挂角身虽劳犹苦卓108 sū lǎo quánèr shí qīshǐ fā fèn dú shū jí苏老泉二十七始发愤读书籍109 bǐ jì lǎo yóu huǐ chíěr xiǎo shēnɡyí zǎo sī 彼既老犹悔迟尔小生宜早思110 ruò liánɡhào bā shí èr duì dà tínɡkuí duō shì若梁灏八十二对大廷魁多士111 bǐ jì chénɡzhònɡchēnɡyìěr xiǎo shēnɡyí lì zhì彼既成众称异尔小生宜立志112 yínɡbā suìnénɡyǒnɡshīmì qī suìnénɡfù qí莹八岁能咏诗泌七岁能赋棋113 bǐ yǐnɡwùrén chēnɡqíěr yòu xuédānɡxiào zhī彼颖悟人称奇尔幼学当效之114 cài wén jīnénɡbiàn qín xiè dào yùn nénɡyǒnɡyín 蔡文姬能辩琴谢道韫能咏吟115 bǐ nǚ zǐqiě cōnɡmǐněr nán zǐdānɡzì jǐnɡ彼女子且聪敏尔男子当自警116 tánɡliú yàn fānɡqī suìjǔ shén tónɡzuò zhènɡzì唐刘晏方七岁举神童作正字117 bǐ suī yòu shēn yǐ shìyǒu wéi zhěyì ruò shì彼虽幼身已仕有为者亦若是118 quǎn shǒu yèjī sī chénɡǒu bù xuéhé wéi rén 犬守夜鸡司晨苟不学曷为人119 cán tǔ sīfēnɡniànɡmìrén bù xuébù rú wù蚕吐丝蜂酿蜜人不学不如物120 yòu xí yèzhuànɡzhì shēn shànɡkuānɡɡuóxià lì mín 幼习业壮致身上匡国下利民121 yánɡmínɡshēnɡxiǎn fù mǔɡuānɡyú qián yù yú hòu 扬名声显父母光于前裕于后122 rén yí zǐjīn mǎn yínɡwǒ jiào zǐwéi yī jīnɡ人遗子金满赢我教子唯一经123 qín yǒu ɡōnɡxì wú yìjiè zhī zāi yí miǎn lì勤有功戏无益戒之哉宜勉力。