论语全文带拼音

学xu é而ér 第d ì一y ī

【1.1】 子z ǐ曰yu ē：“学xu é而ér 时sh í习x í之zh ī，不b ù亦y ì说yu è乎h ū？有y ǒu 朋p éng 自z ì远yu ǎn 方f āng 来l ái ，不b ù亦y ì乐l è乎h ū

？

人r én 不b ù知zh ī而ér 不b ù愠y ùn ，不b ù亦y ì君j ūn 子z ǐ乎h ū

？”

【1.2】 有y ǒu 子z ǐ曰yu ē：“其q í为w éi 人r én 也y ě孝xi ào 弟t ì，而ér 好h ào 犯f àn 上sh àng 者zh ě，鲜xi ǎn 矣y ǐ；不b ù好h ào 犯f àn 上sh àng

，而ér 好h ào 作zu ò乱lu àn 者zh ě，未w èi 之zh ī有y ǒu 也y ě。君j ūn 子z ǐ务w ù本b ěn ，本b ěn 立l ì而ér 道d ào 生sh ēng 。孝xi ào 弟t ì也y ě者zh ě，其q í为w éi 仁r én 之zh ī本b ěn 与y ǔ

！”

【1.3】 子z ǐ曰yu ē：“巧qi ǎo 言y án 令l ìng 色s è，鲜xi ǎn 矣y ǐ仁r én

！”

【1.4】 曾c éng 子z ǐ曰yu ē：“吾w ú日r ì三s ān 省sh ěng 吾w ú身sh ēn ，为w éi 人r én 谋m óu 而ér 不b ù忠zh ōng 乎h ū？于y ú朋p éng 友y ǒu 交ji āo 而ér

不b ù信x ìn 乎h ū？传chu án 不b ù习x í乎h ū

？”

【1.5】 子z ǐ曰yu ē：“道d ào 千qi ān 乘sh èng 之zh ī国gu ó，敬j ìng 事sh ì而ér 信x ìn ，节ji é用y òng 而ér 爱ài 人r én ，使sh ǐ民m ín 以y ǐ时sh í

。”

【1.6】 子z ǐ曰yu ē：“弟d ì子z ǐ，入r ù则z é孝xi ào ，出ch ū则z é弟t ì，谨j ǐn 而ér 信x ìn ，凡f án 爱ài 众zh òng ，而ér 亲q īn

仁r én 。行x íng 有y ǒu 余y ú力l ì，则z é以y ǐ学xu é文w én

。”

【1.7】 子z ǐ夏xi à曰yu ē：“贤xi án 贤xi án 易y ì色s è；事sh ì父f ù母m ǔ，能n éng 竭ji é其q í力l ì；事sh ì君j ūn ，能n éng 致zh ì其q í身sh ēn

；于y ú朋p éng 友y ǒu 交ji āo ，言y án 而ér 有y ǒu 信x ìn 。虽su ī曰yu ē未w èi 学xu é，吾w ú必b ì谓w èi 之zh ī学xu é矣y ǐ

。”

【1.8】 子z ǐ曰yu ē：“君j ūn 子z ǐ不b ù重zh òng ，则z é不b ù威w ēi ；学xu é则z é不b ù固g ù。主zh ǔ忠zh ōng 信x ìn 。无w ú友y ǒu 不b ù如r ú

己j ǐ者zh ě。过gu ò则z é勿w ù惮d àn 改g ǎi

。”

【1.9】 曾c éng 子z ǐ曰yu ē：“慎sh èn 终zh ōng ，追zhu ī远yu ǎn ，民m ín 德d é归gu ī厚h òu 矣y ǐ

。”

【1.10】 子z ǐ禽q ín 问w èn 于y ú子z ǐ贡g òng 曰yu ē：“夫f ū子z ǐ至zh ì于y ú是sh ì邦b āng 也y ě，必b ì闻w én 其q í政zh èng ，求qi ú之zh ī与y ǔ

？抑y ì与y ǔ之zh ī与y ǔ？子z ǐ贡g òng 曰yu ē：“夫f ū子z ǐ温w ēn 、良li áng 、恭g ōng 、俭ji ǎn 、让r àng 以y ǐ得d é之zh ī。夫f ū子z ǐ之zh ī求qi ú之zh ī也y ě

，其q í诸zh ū异y ì乎h ū人r én 之zh ī求qi ú之zh ī与y ǔ

？”

【1.11】 子z ǐ曰yu ē：“父f ù在z ài ，观gu ān 其q í志zh ì；父f ù没m ò，观gu ān 其q í行x íng ；三s ān 年ni án 无w ú改g ǎi 于y ú父f ù之zh ī

道d ào ，可k ě谓w èi 孝xi ào 矣y ǐ

。”

【1.12】 有y ǒu 子z ǐ曰yu ē：“礼l ǐ之zh ī用y òng ，和h é为w éi 贵gu ì。先xi ān 王w áng 之zh ī道d ào ，斯s ī为w éi 美m ěi ；小xi ǎo 大d à由y óu

之zh ī。有y ǒu 所su ǒ不b ù行x íng ，知zh ī和h é而ér 和h é，不b ù以y ǐ礼l ǐ节ji é之zh ī，亦y ì不b ù可k ě行x íng 也y ě

。”

【1.13】 有y ǒu 子z ǐ曰yu ē：“信x ìn 近j ìn 于y ú义y ì，言y án 可k ě复f ù也y ě。恭g ōng 近j ìn 于y ú礼l ǐ，远yu ǎn 耻ch ǐ辱r ǔ也y ě

。因y īn 不b ù失sh ī其q í亲q īn ，亦y ì可k ě宗z ōng 也y ě

。”

【1.14】 子z ǐ曰yu ē：“君j ūn 子z ǐ食sh í无w ú求qi ú饱b ǎo ，居j ū无w ú求qi ú安ān ，敏m ǐn 于y ú事sh ì而ér 慎sh èn 于y ú言y án ，就ji ù

有y ǒu 道d ào 而ér 正zh èng 焉y ān ，可k ě谓w èi 好h ǎo 学xu é也y ě已y ǐ

。”

【1.15】 子z ǐ贡g òng 曰yu ē：“贫p ín 而ér 无w ú谄ch ǎn ，富f ù而ér 无w ú骄ji āo ，何h é如r ú？”子z ǐ曰yu ē：“可k ě也y ě

；未w èi 若ru ò贫p ín 而ér 乐l è，富f ù而ér 好h ǎo 礼l ǐ者zh ě也y ě

。”

子z ǐ贡g òng 曰yu ē：“诗sh ī云y ún ：‘如r ú切qi è如r ú磋cu ō，如r ú琢zhu ó如r ú磨m ó’，其q í斯s ī之zh ī谓w èi 与y ǔ？”子z ǐ曰yu ē

：“赐c ì也y ě，始sh ǐ可k ě与y ǔ言y án 诗sh ī已y ǐ矣y ǐ，告g ào 诸zh ū往w ǎng 而ér 知zh ī来l ái 者zh ě

。”

【1.16】 子z ǐ曰yu ē：“不b ù患hu àn 人r én 之zh ī不b ù己j ǐ之zh ī，患hu àn 不b ù知zh ī人r én 也y ě

。”

为w éi 政zh èng 第d ì二èr

【2.1】 子z ǐ曰yu ē：“为w éi 政zh èng 以y ǐ德d é，譬p ì如r ú北b ěi 辰ch én ，居j ū其q í所su ǒ而ér 众zh òng 星x īng 共g ǒng 之zh ī

。”

【2.2】 子z ǐ曰yu ē：“诗sh ī三s ān 百b ǎi ，一y ī言y án 以y ǐ蔽b ì之zh ī，曰yu ē：‘思s ī无w ú邪xi é

’。”

【2.3】 子z ǐ曰yu ē：“道d ào 之zh ī以y ǐ政zh èng ，齐q í之zh ī以y ǐ刑x íng ，民m ín 免mi ǎn 而ér 无w ú耻ch ǐ；道d ào 之zh ī以y ǐ德d é

，齐q í之zh ī以y ǐ礼l ǐ，有y ǒu 耻ch ǐ且qi ě格g é

。”

【2.4】 子z ǐ曰yu ē：“吾w ú十sh í有y ǒu 五w ǔ而ér 志zh ì于y ú学xu é，三s ān 十sh í而ér 立l ì，四s ì十sh í而ér 不b ú惑hu ò，五w ǔ十sh í

而ér 知zh ī天ti ān 命m ìng ，六li ù十sh í而ér 耳ěr 顺sh ùn ，七q ī十sh í而ér 从c óng 心x īn 所su ǒ欲y ù，不b ù逾y ú矩j ǔ

。”

【2.5】 孟m èng 懿y ì子z ǐ问w èn 孝xi ào 。子z ǐ曰yu ē：“无w ú违w éi

。”

樊f án 迟ch í御y ù，子z ǐ告g ào 之zh ī曰yu ē：“孟m èng 孙s ūn 问w èn 孝xi ào 于y ú我w ǒ，我w ǒ对du ì曰yu ē，无w ú违w éi ”樊f án 迟ch í曰yu ē

：“何h é

谓w èi 也y ě？”子z ǐ曰yu ē：“生sh ēng ，事sh ì之zh ī以y ǐ礼l ǐ；死s ǐ，葬z àng 之zh ī以y ǐ礼l ǐ，祭j ì之zh ī以y ǐ礼l ǐ。”

【2.6】 孟m èng 武w ǔ伯b ó问w èn 孝xi ào 。子z ǐ曰yu ē：“父f ù母m ǔ唯w éi 其q í疾j í之zh ī忧y ōu 。”

【2.7】 子z ǐ游y óu 问w èn 孝xi ào 。子z ǐ曰yu ē：“今j īn 之zh ī孝xi ào 者zh ě，是sh ì谓w èi 能n éng 养y ǎng 。至zh ì于y ú犬qu ǎn 马m ǎ，皆ji ē能n éng

有y ǒu 养y ǎng 。不b ù敬j ìng ，何h é以y ǐ别bi é乎h ū

。”