弟子规全文及解释

弟子规

zǒng xù

总叙

dì zǐ guīshèng rén xùn shǒu xiào tìcì jǐn xìn 弟子规圣人训首孝弟次谨信

fàn ài zhòngér qīn rén yǒu yú lìzé xué wén 泛爱众而亲仁有余力则学文

rù zé xiào

入则孝

fù mǔ hūyìng wù huǎn fù mǔ mìng xíng wù lǎn 父母呼应勿缓父母命行勿懒

fù mǔ jiào xū jìng tīng fù mǔ zéxū shùn chéng 父母教须敬听父母责须顺承

dōng zé wēn xià zé jìng chén zé xǐng hūn zé dìng 冬则温夏则凊晨则省昏则定

chū bì gào fǎn bì miàn jū yǒu cháng yè wú biàn 出必告反必面居有常业无变

shì suī xiǎo wù shàn wéi gǒu shàn wéi zǐ dào kuī事虽小勿擅为苟擅为子道亏

wù suī xiǎo wù sī cáng gǒu sī cáng qīn xīn shāng 物虽小勿私藏苟私藏亲心伤

qīn suǒ hào lì wèi jùqīn suǒ wùjǐn wèi qù亲所好力为具亲所恶谨为去

shēn yǒu shāng yí qīn yōu dé yǒu shāng yí qīn xiū身有伤贻亲忧德有伤贻亲羞qīn ài wǒxiào hé nán qīn zēng wǒxiào fāng xián 亲爱我孝何难亲憎我孝方贤

qīn yǒu guòjiàn shǐ gēng yí wú sèróu wú shēng

亲有过谏使更怡吾色柔吾声jiàn bú rùyuè fù jiàn hào qì suítà wú yuàn 谏不入悦复谏号泣随挞无怨

qīn yǒu jíyào xiān cháng zhòu yè shìbù lí chuáng 亲有疾药先尝昼夜侍不离床

sāng sān nián cháng bēi yèjū chù biàn jiǔ ròu jué丧三年常悲咽居处变酒肉绝

sāng jìn lǐjì jìn chéng shì sǐ zhěrú shì shēng 丧尽礼祭尽诚事死者如事生

chū zé tì

出则弟

xiōng dào yǒu dì dào gōng xiōng dì mùxiào zài zhōng 兄道友弟道恭兄弟睦孝在中

cái wù qīng yuàn hé shēng yán yǔ rěn fèn zì mǐn 财物轻怨何生言语忍忿自泯

huò yǐn shíhuò zuò zǒu zhǎng zhě xiān yòu zhě hòu 或饮食或坐走长者先幼者后

zhǎng hū rén jí dài jiào rén bù zài jǐ jí dào 长呼人即代叫人不在已即到

chēng zūn zhǎng wù hū míng duì zūn zhǎng wù xiàn néng 称尊长勿呼名对尊长勿见能

lù yù zhǎng jí qū yīzhǎng wú yán tuì gōng lì路遇长疾趋揖长无言退恭立

qí xià mǎchéng xià jūguò yóu dài bǎi bù yú

骑下马乘下车过犹待百步余

zhǎng zhě lìyòu wù zuòzhǎng zhě zuòmìng nǎi zuò长者立幼勿坐长者坐命乃坐

zūn zhǎng qián shēng yào dīdī bù wén què fēi yí尊长前声要低低不闻却非宜

jìn bì qūtuì bì chíwèn qǐ duìshì wù yí

进必趋退必迟问起对视勿移

shì zhū fùrú shì fùshì zhū xiōng rú shì xiōng 事诸父如事父事诸兄如事兄

jǐn

谨

zhāo qǐ zǎo yè mián chílǎo yì zhìxī cǐ shí朝起早夜眠迟老易至惜此时

chén bì guàn jiān shù kǒu biàn niào huízhé jìng shǒu 晨必盥兼漱口便溺回辄净手

guān bì zhèng niǔ bì jiéwà yǔ lǚjù jǐn qiè冠必正纽必结袜与履俱紧切

zhì guān fúyǒu dìng wèi wù luàn dùn zhì wū huì置冠服有定位勿乱顿致污秽

yī guì jiébú guì huáshàng xún fèn xià chèn jiā衣贵洁不贵华上循分下称家

duì yǐn shíwù jiǎn zéshí shì kěwù guò zé对饮食勿拣择食适可勿过则

nián fāng shào wù yǐn jiǔyǐn jiǔ zuìzuì wéi chǒu 年方少勿饮酒饮酒醉最为丑

bù cōng róng lì duān zhèng yī shēn yuán bài gōng jìng 步从容立端正揖深圆拜恭敬

wù jiàn yùwù bǒ yǐwù jī jùwù yáo bì勿践阈勿跛倚勿箕踞勿摇髀

huǎn jiē lián wù yǒu shēng kuān zhuǎn wān wù chù léng 缓揭帘勿有声宽转弯勿触棱zhí xū qìrú zhí yíng rù xū shìrú yǒu rén 执虚器如执盈入虚室如有人

shì wù máng máng duō cuòwù wèi nán wù qīng lüè事勿忙忙多错勿畏难勿轻略

dòu nào chǎng jué wù jìn xié pì shìjué wù wèn 斗闹场绝勿近邪僻事绝勿问