《大学》拼音版注释

大 学

❶. 大d à 学xu é 之zh ī 道d ào :在z ài 明m íng 明m íng 德d é， 在z ài 亲q īn 民m ín ，在z ài 止zh ǐ于y ú 至zh ì 善sh àn 。知zh ī 止zh ǐ 而ér 后h òu 有y ǒu 定d ìng ，定d ìng 而ér 后h òu 能n éng 静j ìng ，静j ìng 而ér 后h òu 能n éng 安ān ，安ān 而ér 后h òu 能n éng 虑l ǜ，虑l ǜ 而ér 后h òu 能n éng 得d é。物w ù 有y ǒu 本b ěn 末m ò，事sh ì 有y ǒu 终zh ōng 始sh ǐ，知zh ī 所su ǒ 先xi ān 后h òu ，则z é 近j ìn 道d ào 矣y ǐ。

古g ǔ 之zh ī 欲y ù 明m ín ɡ 明m ín ɡ 德d é 于y ú 天ti ān 下xi à 者zh ě，先xi ān 治zh ì 其q í 国gu ó；欲y ù治zh ì 其q í 国gu ó 者zh ě，先xi ān 齐q í 其q í 家ji ā，欲y ù 齐q í 其q í 家ji ā 者zh ě，先xi ān 修xi ū 其q í 身sh ēn ；欲y ù 修xi ū 其q í 身sh ēn 者zh ě，先xi ān 正zh èng 其q í 心x īn ；欲y ù 正zh èng 其q í心x īn 者zh ě，先xi ān 诚ch éng 其q í 意y ì；欲y ù 诚ch éng 其q í 意y ì 者zh ě，先xi ān 致zh ì 其q í 知zh ī；致zh ì 知zh ī 在z ài 格g é 物w ù。物w ù 格ɡé 而ér 后h òu 知zh ī 至zh ì，知zh ī 至zh ì 而ér 后h òu 意y ì 诚ch éng ,意y ì 诚ch éng 而ér 后h òu 心x īn 正zh èng ， 心x īn 正zh èng 而ér 后h òu 身sh ēn 修xi ū，身sh ēn 修xi ū 而ér 后h òu 家ji ā 齐q í，家ji ā 齐q í 而ér 后h òu 国gu ó 治zh ì，国gu ó 治zh ì 而ér 天ti ān 下xi à 平p íng 。

自z ì 天ti ān 子z ǐ 以y ǐ 至zh ì 于y ú 庶sh ù 人r én ，壹y ī 是sh ì 皆ji ē 以y ǐ 修xi ū 身sh ēn 为w éi 本b ěn ， 其q í 本b ěn 乱lu àn 而ér 末m ò 治zh ì 者zh ě否f ǒu 矣y ǐ。 其q í 所su ǒ 厚h òu 者zh ě 薄b ó，而ér 其q í所su ǒ 薄b ó 者zh ě 厚h òu ，未w èi 之zh ī 有y ǒu 也y ě。此c ǐ 谓w èi 知zh ī 本b ěn ，此c ǐ 谓w èi 知zh ī 之zh ī 至zh ì 也y ě。

❷ 所su ǒ 谓w èi 诚ch éng 其q í 意y ì 者zh ě，毋w ú 自z ì 欺q ī 也y ě。如r ú

恶w ù 恶è 臭xi ù，如r ú 好h ào 好h ǎo 色s è，此c ǐ 之zh ī 谓w èi 自z ì 谦qi è（慊）。故g ù 君j ūn 子z ǐ 必b ì 慎sh èn 其q í 独d ú 也y ě。

小xi ǎo 人r én 闲xi án 居j ū 为w éi 不b ú 善sh àn ， 无w ú 所su ǒ 不b ù 至zh ì，见ji àn 君j ūn 子z ǐ 后h òu 厌y àn 然r án ，掩y ǎn 其q í 不b ú 善sh àn ，而ér 著zh ù 其q í 善sh àn 。人r én 之zh ī 视sh ì 己j ǐ，如r ú 见ji àn 其q í 肺f èi 肝g ān 然r án ，则z é 何h é 益y ì 矣y ǐ？此c ǐ 谓w èi 诚ch éng 于y ú 中zh ōng ，形x íng 于y ú 外w ài 。故g ù 君j ūn 子z ǐ 必b ì慎sh èn 其q í 独d ú 也y ě。

曾z ēn ɡ 子z ǐ 曰yu ē：“十sh í 目m ù 所su ǒ 视sh ì，十sh í 手sh ǒu 所su ǒ 指zh ǐ，其q í 严y án 乎h ū！”富f ù 润r ùn 屋w ū，德d é 润r ùn 身sh ēn ，心x īn 广gu ǎng 体t ǐ 胖p án 。故g ù 君j ūn 子z ǐ 必b ì 诚ch éng 其q í 意y ì。

❸ 《诗》s h ī 云y ún ：“瞻zh ān 彼b ǐ 淇q í澳y ù，菉l ù 竹zh ú 猗y ī 猗y ī；有y ǒu 斐f ěi 君j ūn 子z ǐ ,如r ú 切qi ē 如r ú 磋cu ō，如r ú 琢zhu ó 如r ú 磨m ó；瑟s è 兮x ī 僴xi àn 兮x ī，赫h è 兮x ī 暄xu ān 兮x ī；有y ǒu 斐f ěi 君j ūn 子z ǐ，终zh ōng 不b ù 可k ě 暄xu ān 兮x ī！”如r ú 切qi ē 如r ú 磋cu ō 者zh ě，道d ào 学xu é 也y ě；如r ú 琢zhu ó 如r ú 磨m ó 者zh ě，自修z ìxi ū 也y ě；瑟s è 兮x ī 僴xi àn 兮x ī 者zh ě,恂x ún 慄l ì 也y ě；赫h è 兮x ī 暄xu ān 兮x ī 者zh ě，威w ēi 仪y í 也y ě。有y ǒu 斐f ěi 君j ūn 子z ǐ，终zh ōng 不b ù 可k ě 暄xu ān 兮x ī者zh ě，道d ào 盛sh èng 德d é 至zh ì 善sh àn ，民m ín 之zh ī 不b ù 能n éng 忘w àng 也y ě。

《诗sh ī》 云y ún :“於w ū( 呜）戏h ū（呼）前qi án 王w áng 不b ú

忘w àng ！” 君j ūn 子z ǐ 贤xi án 其q í 贤xi án 而ér 亲q īn 其q í 亲q īn ， 小人xi ǎor én 乐l è 其q í 乐l è 而ér 利l ì 其q í 利l ì，此c ǐ 以y ǐ 没m ò 世sh ì 不b ù 忘w àng 也y ě。《康k ān ɡ 诰ɡào 》 曰yu ē：“克k è 明m ín ɡ 德d é。”太t ài 甲ji ǎ 曰yu ē：“顾ɡù 是sh ì 天ti ān 之zh ī 明m ín ɡ 命m ìn ɡ。”帝d ì 典di ǎn 曰yu ē：“克k è 明m ín ɡ 峻j ùn 德d é。”皆ji ē 自z ì 明m ín ɡ 也y ě。

汤t āng 之zh ī《盘p án 铭m íng 》曰yu ē：“苟g ǒu 日r ì 新x īn ，日r ì 日r ì 新x īn ，又y òu 日r ì 新x īn 。”