《驳复仇议》拼音版,带全文注音(柳宗元)-文言文

yǐ
qiě
fú
bú
wàng
chóu
xiào
于礼矣。且夫不忘仇，孝
yě
bú
ài
sǐ
yì
yě
yuán
qìng
也；不爱死，义也。元庆
néng
bú
yuè
yú
lǐ
fú
xiào
sǐ
yì
能不越于礼，服孝死义，
shì
bì
dá
lǐ
ér
xiàn
lì
zhào
shī
yùn
suǒ
shā
zú
néng
为县吏赵师韫所杀，卒能 shǒu
rèn
fù
chóu
shù
shēn
guī
zuì
dāng
手刃父仇，束身归罪。当 shí
jiàn
chén
chén
zǐ
áng
jiàn
yì
zhū
zhī
ér
时谏臣陈子昂建议诛之而 jīng
lǐ
qí
bù
kě
为戮，黩刑坏礼，其不可
yǐ
wéi
diǎn
míng
yǐ
以为典，明矣。
qǐng
xià
chén
yì
fù
yú
lìng
yǒu
请下臣议附于令。有
duàn
sī
yù
zhě
bù
yí
yǐ
qián
yì
cóng
断斯狱者，不宜以前议从
hòu
dài
qū
yì
zhě
bù
zhī
suǒ
传于后代，趋义者不知所
xiàng
wéi
hài
zhě
bù
zhī
suǒ
lì
yǐ
向，违害者不知所立，以
shì
wéi
diǎn
kě
hū
gài
shèng rén
zhī
zhì
是为典可乎？盖圣人之制
qióng lǐ
zhǎng sī
wàn
rén
zhī
chóu
fán
shā
rén
ér
掌司万人之仇。凡杀人而
yì
zhě
lìng
wù
chóu
chóu
zhī
zé
sǐ
义者，令勿仇；仇之则死
yǒu
fǎn
shā
zhě
bāng
guó
jiāo
chóu
zhī
。有反杀者，邦国交仇之
qí
lǘ
qiě
qǐng
biān
zhī
yú
lìng
旌其闾；且请“编之于令
yǒng
wéi
guó
diǎn
，永为国典”
zhī
之。
chén
qiè
dú
guò
。臣窃独过
chén
wén
lǐ
zhī
dà
běn
yǐ
fáng
臣闻礼之大本，以防
luàn
yě
ruò
yuē
wú
wéi
zéi
nüè
fán
乱也。若曰无为贼虐，凡
wéi
zǐ
zhě
shā
wú
shè
xíng
zhī
dà
běn
为子者杀无赦。刑之大本
yì
yǐ
fáng
luàn
yě
ruò
yuē
wú
wéi
，亦以防乱也。若曰无为
sè
jiāng xiè
zhī
bù
xiá
ér
有惭色，将谢之不暇，而
yòu
hé
zhū
yān
又何诛焉？
qí
huò
yuán
qìng
zhī
fù
bù
miǎn
其或元庆之父，不免
yú
zuì
shī
yùn
zhī
zhū
bù
qiān
yú
shì
bèi
áo
ér
líng
shàng yě
zhí
ér
，是悖骜而凌上也。执而
zhū
zhī
suǒ
yǐ
zhèng bāng
diǎn
ér
yòu
诛之，所以正邦典，而又
hé
jīng
yān
何旌焉？
qiě
qí
yì
yuē
rén
bì
yǒu
且其议曰：“人必有
zǐ
zǐ
bì
yǒu
qīn
qīn
qīn
xiāng chóu
子，子必有亲，亲亲相仇
qí
luàn
shuí
jiù
shì
huò
yú
lǐ
，其乱谁救？”是惑于礼
yě
shèn
yǐ
lǐ
zhī
suǒ
wèi
chóu
zhě
也甚矣。礼之所谓仇者，
zī
wèi
làn
dú
xíng
shèn
yǐ
旌，兹谓滥；黩刑甚矣。
jīng
qí
kě
zhū
zī
wèi
jiàn
huài
lǐ
旌其可诛，兹谓僭；坏礼
shèn
yǐ
guǒ
yǐ
shì
shì
yú
tiān
xià
甚矣。果以是示于天下，
chuán yú
于罪，师韫之诛，不愆于
fǎ
shì
fēi
sǐ
yú
lì
yě
shì
sǐ
法，是非死于吏也，是死
yú
fǎ
yě
fǎ
qí
kě
chóu
hū
chóu
于法也。法其可仇乎？仇
tiān
zǐ
zhī
fǎ
ér
qiāng fèng
fǎ
zhī
lì
天子之法，而戕奉法之吏
lǜ
yǐ
chōng chóu
rén
zhī
xiōng
心积虑，以冲仇人之胸，
jiè
rán
zì
kè
jí
sǐ
wú
hàn
shì
介然自克，即死无憾，是
shǒu
lǐ
ér
xíng
yì
yě
zhí
shì
zhě
yí
守礼而行义也。执事者宜
yǒu
cán
zhū
zǐ
fù
chóu
cǐ
tuī
rèn
zhī
受诛，子复仇，此推刃之
dào
fù
chóu
bù
chú
hài
jīn
ruò
道，复仇不除害。”今若
qǔ
cǐ
yǐ
duàn
liǎng xià
xiāng shā
zé
hé
取此以断两下相杀，则合
yú
lǐ
wèn
shàng xià
méng
mào
yù
官不知问，上下蒙冒，吁
hào
bù
wén
ér
yuán
qìng
néng
yǐ
dài
tiān
号不闻；而元庆能以戴天
wéi
dà
chǐ
zhěn
gē
wéi
dé
lǐ
chǔ
为大耻，枕戈为得礼，处
xīn
jī
zéi
nüè
fán
wéi
lǐ
zhě
shā
wú
shè
贼虐，凡为理者杀无赦。
qí
běn
zé
hé
qí
yòng
zé
yì
jīng
其本则合，其用则异，旌
yǔ
zhū
mò
dé
ér
bìng
yān
zhū
qí
kě
与诛莫得而并焉。诛其可
jīng
bú
yì
qū
zhí
bào
guǎ
杀之”。不议曲直，暴寡
xié
ruò
ér
yǐ
qí
fēi
jīng
bèi
shèng
胁弱而已。其非经背圣，
bú
yì
shèn
zāi
不亦甚哉！
zhōu
lǐ
tiáo
rén
《周礼》：“调人，
qū
zhí
yuán
shǐ
ér
qiú
qí
duān
正其曲直，原始而求其端
zé
xíng
lǐ
zhī
yòng
pàn
rán
lí
yǐ
，则刑礼之用，判然离矣
hé
zhě
ruò
yuán
qìng
zhī
fù
bú
。何者？若元庆之父，不
xiàn
yú
bó
fù
chóu
yì
驳复仇议
táng
liǔ
zōng
yuán
[ 唐 ] 柳宗元
chén
fú
jiàn
tiān
hòu
shí
yǒu
tóng
臣伏见天后时，有同 zhōu
xià
guī
rén
xú
yuán
qìng
zhě
fù
shuǎng 州下邽人徐元庆者，父爽 wéi
gài
qí
yuān
yì
chén
tòng
ér
háo
wú
gào
yě
盖其冤抑沉痛而号无告也
fēi
wèi
dǐ
zuì
chù
fǎ
xiàn
yú
dà
；非谓抵罪触法，陷于大
lù
ér
yuē
bǐ
shā
zhī
wǒ
nǎi
戮。而曰“彼杀之，我乃
shā
zhī
shì
jǐn
yì
事。谨议。
gōng
zuì
shī
yùn
zhī
zhū
dú
陷于公罪，师韫之诛，独
yǐ
qí
sī
yuàn
fèn
qí
lì
qì
nüè
以其私怨，奋其吏气，虐
yú
fēi
gū
zhōu
mù
bù
zhī
zuì
xíng
于非辜，州牧不知罪，刑
guān
bù
zhī
yòu
ān
dé
qīn
qīn
xiāng chóu
yě
。”又安得亲亲相仇也？
chūn
qiū
gōng
yáng
zhuàn
yuē
fù
《春秋公羊传》曰：“父
bú
shòu
zhū
zǐ
fù
chóu
kě
yě
fù
不受诛，子复仇可也。父
shòu
yǐ
dìng
shǎng fá
běn
qíng
yǐ
，穷理以定赏罚，本情以
zhèng bāo
biǎn
tǒng
yú
yī
ér
yǐ
yǐ
正褒贬，统于一而已矣。
xiàng shǐ
cì
yàn
qí
chéng wěi
kǎo
向使刺谳其诚伪，考
zhèng qí
wén
dào
zhě
yě
fú
是必达理而闻道者也。夫
dá
lǐ
wén
dào
zhī
rén
qǐ
qí
yǐ
wáng
达理闻道之人，岂其以王
fǎ
wéi
dí
chóu
zhě
zāi
yì
zhě
fǎn
yǐ
法为敌仇者哉？议者反以
wéi
lù
dú
xíng
huài