《三字经》全文(注音)大字.
- 1、下载文档前请自行甄别文档内容的完整性,平台不提供额外的编辑、内容补充、找答案等附加服务。
- 2、"仅部分预览"的文档,不可在线预览部分如存在完整性等问题,可反馈申请退款(可完整预览的文档不适用该条件!)。
- 3、如文档侵犯您的权益,请联系客服反馈,我们会尽快为您处理(人工客服工作时间:9:00-18:30)。
《三字经》
r én zhī chū xìng běn shàn 人之初性本善
教不严师之惰z ǐ bù xuã fēi suǒ yí
x ìng xiāng jìn xí xiāng yuǎn 子不学非所宜性相近习相远
y îu bù xuã lǎo hã wãi
g ǒu bú jiào xìng nǎi qiān 幼不学老何为苟不教性乃迁
ji ào zhī dào guì yǐ zhuān 教之道贵以专
y ù bù zhuó bù chéng qì玉不琢不成器r én bù xué bù zhī yì
x ī mèng mǔ zé lín chǔ 人不学不知义昔孟母择邻处z ǐ bù xuã duàn jī zhù 子不学断机杼d îu yān shān yǒu yì fāng 窦燕山有义方ji ào wǔ zǐ míng jù yáng 教五子名俱扬
y ǎng bú jiào fù zhī guò 养不教父之过 ji ào bù yán s hī zhī duò
w èi rén zǐ fāng shào shí 为人子方少时q īn shī yǒu xí lǐ yí 亲师友习礼仪
xi āng jiǔ líng néng wēn xí 香九龄能温席xi ào yú qīn suǒ dāng zhí 孝于亲所当执
r óng sì suì néng ràng lí融四岁能让梨
t ì yú zhǎng yí xiān zhī 弟于长宜先知sh ǒu xiào tì cì jiàn wãn 首孝弟次见闻zh ī mǒu shù shí mǒu wãn 知某数识某文y ī ãr shí shí ãr bǎi 一而十十而百b ǎi ãr qiān qiān ãr wàn 百而千千而万s ān cái zhě tiān dì rén 三才者天地人
s ān guāng zhě rì yuè xīng 三光者日月星
s ān gāng zhě jūn chén yì 三纲者君臣义f ù zǐ qīn fū fù shùn 父子亲夫妇顺
yu ē chūn xià yuē qiū dōng 曰春夏曰秋冬
c ǐ sì shí yùn bù qiïng 此四时运不穷yu ē nán běi yuē xī dōng 曰南北曰西东
c ǐ sì fāng yìng hū zhōng 此四方应乎中yu ē shuǐ huǒ mù jīn tǔ 曰水火木金土c ǐ wǔ xíng běn hū shù 此五行本乎数yu ē rén yì lǐ zhì xìn 曰仁义礼智信
c ǐ wǔ cháng bù rïng wěn 此五常不容紊
d ào liáng shū mài shǔ jì 稻粱菽麦黍稷c ǐ liù gǔ rãn suǒ shí 此六谷人所食
m ǎ niú yáng jī quǎn shǐ 马牛羊鸡犬豕
c ǐ liù chù rãn suǒ sì 此六畜人所饲yu ē xǐ nù yuē āi jù 曰喜怒曰哀惧 ài wùyù qī qíng jù 爱恶欲七情具p áo tǔ gã mù shí jīn 匏土革木石金s ī yǔ zhú nǎi bā yīn 丝与竹乃八音g āo zēng zǔ fù ãr shēn 高曾祖父而身sh ēn ãr zǐ zǐ ãr sūn 身而子子而孙z ì zǐ sūn zhì xuán zēng 自子孙至玄曾n ǎi jiǔ zú rãn zhī lún 乃九族人之伦f ù zǐ ēn fū fù cïng 父子恩夫妇从
xi ōng zé yǒu dì zé gōng 兄则友弟则恭
zh ǎng yîu xù yǒu yǔ pãng 长幼序友与朋
j ūn zé jìng chén zé zhōng 君则敬臣则忠
c ǐ shí yì rén suǒ tóng 此十义人所同
f án xùn mãn
g xū jiǎng jiū 凡训蒙须讲究
xi áng xùn gǔ míng jù dîu 详训诂明句读w ãi xuã zhě bì yǒu chū 为学者必有初
xi ǎo xuã zhōng zhì sì shū 小学终至四书l ún yǔ zhě âr shí piān 论语者二十篇q ún dì zǐ jì shàn yán 群弟子记善言
m âng zǐ zhě qī piān zhǐ 孟子者七篇止ji ǎng dào dã shuō rãn yì 讲道德说仁义zu î zhōng yōng zǐ sī bǐ 作中庸子思笔
zh ōng bù piān yōng bú yì 中不偏庸不易zu î dà xuã nǎi zēng zǐ 作大学乃曾子z ì xiū qí zhì píng zhì 自修齐至平治
xi ào jīng tōng sì shū shú 孝经通四书熟r ú liù jīng shǐ kě dú 如六经始可读sh ī shū yì lǐ chūn qiū 诗书易礼春秋
h ào liù jīng dāng jiǎng qiú号六经当讲求
y ǒu lián shān yǒu guī cán g 有连山有归藏
y ǒu zhōu yì sān yì xiáng 有周易三易详y ǒu diǎn mï yǒu xùn gào 有典谟有训诰y ǒu shì mìng shū zhī ào 有誓命书之奥
w ǒ zhōu gōng zuî zhōu lǐ 我周公作周礼zh ù liù guān cún zhì tǐ 著六官存治体
d à xiǎo dài zhù lǐ jì 大小戴注礼记
sh ù shâng yán lǐ yuâ bâi 述圣言礼乐备
yu ē guï fēng yuē yǎ sîng 曰国风曰雅颂
h ào sì shī dāng fěng yǒng 号四诗当讽咏
sh ī jì wáng chūn qiū zuò 诗既亡春秋作y ù bāo biǎn biã shàn â z ì xī nóng zhì huáng dì自羲农至黄帝
h ào sān huáng jū shàng shì 寓褒贬别善恶
s ān zhuàn zhě yǒu gōn g yáng 三传者有公羊
y ǒu zuǒ shì yǒu gǔ liáng 有左氏有谷梁j īng jì míng fāng dú zǐ 经既明方读子cu ō qí yào jì qí shì 撮其要记其事w ǔ zǐ zhě yǒu xún yáng 五子者有荀扬
w ãn zhōng zǐ jí lǎo zhuāng 文中子及老庄j īng zǐ tōng dú zhū shǐ 经子通读诸史k ǎo shì xì zhīzhōng shǐ 考世系知终始
号三皇居上世
t áng yǒu yú hào âr dì 唐有虞号二帝
xi āng y ī x ùn ch ēng sh èng sh ì相揖逊称盛世
xi à yǒu yǔ shāng yǒu tāng 夏有禹商有汤
zh ōu wãn wǔ chēng sān wáng 周文武称三王
xi à chuán zǐ jiā tiān xià 夏传子家天下
s ì bǎi zǎi qiān xià s hâ四百载迁夏社
t āng fá xià guó hào shāng 汤伐夏国号商
li ù bǎi zǎi zhì zhîu wáng 六百载至纣亡
zh ōu wǔ wáng shǐ zhū zhîu 周武王始诛纣b ā bǎi zǎi zuì cháng jiǔ 八百载最长久
gu āng wǔ xīng wãi dōng hàn 光武兴为东汉s ì bǎi nián zhōng yú xiàn 四百年终于献
zh ōu zh é d ōng w áng g āng zhu ì w âi shǔ wú zhēng hàn dǐng 周辙东王纲坠
魏蜀吴争汉鼎
ch ěng gān gē shàng yóu shuì h ào sān guï qì liǎng jìn 逞干戈尚游说
号三国迄两晋
sh ǐ chūn qiū zhōng zhàn guï s òng qí jì liáng chén chéng 始春秋终战国w ǔ bà qiáng qī xiïng chū 五霸强七雄出
宋齐继梁陈承
w éi nán cháo dū jīn líng 为南朝都金陵
y íng qín shì shǐ jiān bìng b ěi yuán wèi fēn dōng xi 嬴秦氏始兼并
北元魏分东西
chu án âr shì chǔ hàn zhēng y ǔ wãn zhōu yǔ gāo qí 传二世楚汉争g āo zǔ xīng hàn yâ jiàn 高祖兴汉业建
宇文周与高齐 d ài z hì suí yì tǔ yǔ 迨至隋一土宇
zh ì xiào píng wáng mǎng cuàn b ú zài chuán shī tǒng xù 至孝平王莽篡
6
不再传失统绪
t áng gāo zǔ qǐ yì shī 唐高祖起义师
zh ì yuán xīng jīn xù xiē 至元兴金绪歇
ch ú suí luàn chuàng guó jī y ǒu sîng shì yì tïng miâ 除隋乱创国基
âr shíchuán sān bǎi zǎi 二十传三百载
li áng miâ zhī guï nǎi gǎi 梁灭之国乃改
有宋世一同灭
b ìng zhōng guó jiān róng dí 并中国兼戎狄m íng tài zǔ jiǔ qīn shī 明太祖久亲师
li áng táng jìn jí hàn zhōu chu án jiàn wén fāng sì sì 梁唐晋及汉周
ch ēng wǔ dài jiē yǒu yïu 称五代皆有由
传建文方四祀qi ān běi jīng yǒng lâ sì 迁北京永乐嗣
y án s òng x īng sh òu zh ōu sh àn d ài chóng zhēn méi shān shì 炎宋兴受周禅
sh í bā chuán nán běi hùn 十八传南北混li áo yǔ jīn dì hào fēn 辽与金帝号纷
d ài miè liáo sòng yóu cún 迨灭辽宋犹存
7
迨崇祯煤山逝
q īng tài zǔ yīng jǐng mìng 清太祖膺景命j ìng sì fāng kè dà dìng 靖四方克大定zh ì xuān tǒng nǎi dà tïng 至宣统乃大同
sh í èr shì qīng zuò zhōng 十二世清祚终d ú shǐ zhě kǎo shí lù b ǐ wú shū qiě zhī miǎn 彼无书且知勉
t óu xuán liáng zhuī cì gǔ 读史者考实录t ōng gǔ jīn ruî qīn mù 通古今若亲目k ǒu ãr sîng xīn ãr wãi 口而诵心而维ch áo yú sī xī yú sī 朝于斯夕于斯
x ī zhòng ní shī xiàng tuó 昔仲尼师项橐
g ǔ shâng xián shàng qín xuã古圣贤尚勤学
zh ào zhōng lìng dú lǔ lún 赵中令读鲁论b ǐ jì shì xué qiě qín 彼既仕学且勤
p ī pú biān xiāo zhú jiǎn 披蒲编削竹简
头悬梁锥刺股b ǐ bú jiào zì qín kǔ 彼不教自勤苦
r ú náng yíng rú yìng xuě 如囊萤如映雪
ji ā suī pín xué bú chuò 家虽贫学不辍
r ú fù xīn rú guà jiǎo 如负薪如挂角
sh ēn suī láo yïu kǔ zhuï 身虽劳犹苦卓s ū lǎo quán âr shí qī 苏老泉二十七sh ǐ fā fân dú shū jí 始发奋读书籍b ǐ jì lǎo yïu huǐ chí 彼既老犹悔迟
8
ěr xiǎo shēng yí zǎo sī 尔小生宜早思ru ò liáng hào bā shí èr 若梁灏八十二
du ì dà tíng kuí duō shì 对大廷魁多士
b ǐ jì chãng zhîng chēng yì 彼既成众称异
ěr xiǎo shēng yí lì zhì尔小生宜立志
y íng bā suì nãng yǒng shī 莹八岁能咏诗m ì qī suì néng fù qí 泌七岁能赋棋b ǐ yǐng wù rãn chēng qí 彼颖悟人称奇
ěr yòu xué dāng xiào zhī 尔幼学当效之
c ài wén jī néng biàn qín 蔡文姬能辨琴
xi â dào yùn nãng yǒng yín 谢道韫能咏吟b ǐ nǚ zǐ qiě cōng mǐn 彼女子且聪敏ěr nán zǐ dāng zì jǐng 尔男子当自警
t áng liú yàn fāng qī suì 唐刘晏方七岁
j ǔ shãn tïng zuî zhâng zì 举神童作正字b ǐ suī yîu shēn yǐ shì 彼虽幼身已仕ěr yîu xuã miǎn ãr zhì 尔幼学勉而致y ǒu wãi zhě yì ruî shì 有为者亦若是
qu ǎn shǒu yâ jī sī c hãn 犬守夜鸡司晨g ǒu bù xuã hã wãi rãn 苟不学曷为人9
c án tǔ sī fēng niàng mì 蚕吐丝蜂酿蜜 r én bù xué bù rú wù人不学不如物
y òu ér xué zhuàng ér xíng 幼而学壮而行
sh àng zhì jūn xià zé mín 上致君下泽民
y áng míng shēng xiǎn fù mǔ 扬名声显父母gu āng yú qián yù yú hòu 光于前裕于后r ãn yí zǐ jīn mǎn yíng 人遗子金满赢w ǒ jiào zǐ wãi yì jīng 我教子惟一经q ín yǒu gōng xì wú yì 勤有功戏无益ji â zhī zāi yí miǎn lì 戒之哉宜勉力
10。