道德经原文(注音版)

合集下载
  1. 1、下载文档前请自行甄别文档内容的完整性,平台不提供额外的编辑、内容补充、找答案等附加服务。
  2. 2、"仅部分预览"的文档,不可在线预览部分如存在完整性等问题,可反馈申请退款(可完整预览的文档不适用该条件!)。
  3. 3、如文档侵犯您的权益,请联系客服反馈,我们会尽快为您处理(人工客服工作时间:9:00-18:30)。

道德经原文
第一章
dào kě dào ,fēi cháng dào 。

míng kě míng ,fēi cháng míng 道可道,非常道名可名,非常名。

wú míng tiān dì zhī shǐ,yǒu míng wàn wù zhī mǔ。

gù。

无名天地之始有名万物之母。


cháng wú yù yǐ guān qí miào ;cháng yǒu yù yǐ guān qí jiǎo 常无欲以观其妙;常有欲以观其徼
(jiào)。

cǐ liǎng zhě tïng chūãr yì míng ,tïng wâi zhī
(jiào)。

此两者同出而异名,同谓之
xuán ,xuán zhī yîu xuán ,zhîng miào zhī mãn 。

•玄,玄之又玄,众妙之门。

第二章
tiān xià jiē zhī měi zhī wãi měi ,sīâ yǐ。

jiē zhī shàn •天下皆知美之为美,斯恶已皆知善
zhī wãi shàn ,sī bù shàn yǐ。

gù yǒu wú xiāng shēng ,nán 之为善,斯不善已故有无相生,难
yì xiāng chãng ,cháng duǎn xiāng xíng ,gāo xià xiāng qīng 易相成,长短相形,高下相倾
,yīn shēng xiāng hâ,qián hîu xiāng suí。

shì yǐ shâng rãn ,音声相和,前后相随。

是以圣人
chù wú wãi zhī shì,xíng bù yán zhī jiào ;wàn wù zuî yān 处无为之事行不言之教;万物作焉
ãr bù cí,shēng ãr bù yǒu ,wãi ãr bù shì,gōng chãng ãr 而不辞生而不有为而不恃,功成而
fú jū。

fū wãi fú jū,shì yǐ bù qù。

弗居夫唯弗居是以不去。

第三章
bù shàng xián ,shǐ mín bù zhēng ;bù guì nán de zhī huî,
不尚贤,使民不争;不贵难得之货,
shǐ mín bù wãi dào ;bú jiàn kě yù,shǐ mín xīn bù luàn 。

使民不为盗;不见可欲使民心不乱。

shì yǐ shâng rãn zhī zhì,xū qí xīn ,shí qí fù,ruî是以圣人之治虚其心实其腹,弱
qí zhì,qiáng qí gǔ。

cháng shǐ mín wú zhī wú yù。

shǐ
其志,强其骨。

常使民无知无欲。

使
fū zhì zhě bù gǎn wãi yě。

wãi wú wãi ,zã wú bù zhì。

夫智者不敢为也。

为无为,则无不治。

第四章
dào chōng ãr yîng zhī huî bù yíng ,yuān xī sì wàn wù zhī
道冲而用之或不盈,渊兮似万物之
zōng ;cuî qí ruì,jiě qí fēn ,hã qí guāng ,tïng qí chãn •宗;挫其锐,解其纷,和其光,同其尘
,zhàn (chãn,tōng jiǎ zì“chãn ”) xī sì huî cún 。

wú bù,湛(chãn,通假字“沉”)兮似或存。

吾不zhī shuí zhī zǐ,xiàng dì zhī xiān 。

知谁之子,象帝之先。

第五章
tiān dì bù rãn ,yǐ wàn wù wãi chú gǒu ;shâng rãn bù rãn •天地不仁,以万物为刍狗;圣人不仁
,yǐ bǎi xìng wãi chú gǒu 。

tiān dì zhī jiān ,qí yïu tuï
,以百姓为刍狗。

天地之间,其犹橐
yuâ (tuïyuâ) hū﹖ xūãr bù qū,dîng ãr yù chū。

duō yán 龠(tuïyuâ) 乎﹖虚而不屈,动而愈出。

多言
shù qiïng ,bù rú shǒu zhōng 。

数穷,不如守中。

第六章
gǔ shãn bù sǐ,shì wâi xuán pìn (pìn)。

xuán pìn zhī mãn
谷神不死,是谓玄牝(pìn)。

玄牝之门
,shì wâi tiān dì gēn 。

mián mián ruî cún ,yîng zhī bù qín ,是谓天地根。

绵绵若存,用之不勤
第七章
tiān cháng dì jiǔ。

tiān dì suǒ yǐ nãng cháng qiě jiǔ zhě
•天长地久。

天地所以能长且久者
,yǐ qí bù zì shēng ,gù nãng cháng shēng 。

shì yǐ shâng rãn ,以其不自生,故能长生。

是以圣人
hîu qí shēn ãr shēn xiān ;wài qí shēn ãr shēn cún 。

fēi
后其身而身先;外其身而身存。


yǐ qí wú sī xiã,gù nãng chãng qí sī。

以其无私邪,故能成其私。

第八章
shàng shàn ruî shuǐ。

shuǐ shàn lì wàn wùãr bù zhēng ,chǔ上善若水。

水善利万物而不争,处
zhîng rãn zhī suǒâ,gù jǐ yú dào 。

jū shàn dì,xīn 众人之所恶,故几于道。

居善地,心
shàn yuān ,yǔ shàn rãn ,yán shàn xìn ,zhâng shàn zhì,sh ì
•善渊,与善仁,言善信,正善治,事shàn nãng ,dîng shàn shí。

fū wãi bù zhēng ,gù wú yïu 。

•善能,动善时。

夫唯不争,故无尤。

第九章
chíãr yíng zhī,bù rú qí yǐ;chuāi ãr ruì zhī,bù kě zhǎng
持而盈之,不如其已;揣而锐之,不可长bǎo 。

jīn yù mǎn táng ,mî zhī nãng shǒu ;fù guìãr jiāo 保。

金玉满堂,莫之能守;富贵而骄
,zì wâi qí jiù。

gōng suì shēn tuì,tiān zhī dào yě。

,自遗其咎。

功遂身退,天之道也。

第十章
zǎi yíng pî bào yī,nãng wú lí hū?tuán qì zhì rïu ,nãng 载营魄抱一,能无离乎?抟气致柔,能
yīng ãr hū?dí chú xuán lǎn (jiàn),nãng wú cī hū?ài mín •婴儿乎?涤除玄览(jiàn),能无疵乎?爱民zhì guï,nãng wú zhī hū?tiān mãn kāi hã,nãng wãi cí hū
治国,能无知乎?天门开阖,能为雌乎
míng bái sì dá,nãng wú wãi hū?shēng zhī xù zhī。

明白四达,能无为乎?生之畜之。

shēng ãr bù yǒu ,wãi ãr bù shì,cháng ãr bù zǎi ,shì wâi 生而不有,为而不恃,长而不宰,是谓
xuán dã。

•玄德。

第十一章
sān shí fú gîng yī gū (gǔ),dāng qí wú,yǒu chē zhī yîng 三十辐共一毂 (gǔ),当其无,有车之用。

shān zhí (shān zhí) yǐ wãi qì,dāng qí wú,yǒu qì zhī。

埏埴(shān zhí) 以为器,当其无,有器之
yîng 。

záo hù yǒu (yǒu ) yǐ wãi shì,dāng qí wú,yǒu shì•用。

凿户牖(yǒu )以为室,当其无,有室zhī yîng 。

gù yǒu zhī yǐ wãi lì,wú zhī yǐ wãi yîng 。

之用。

故有之以为利,无之以为用。

第十二章
wǔ sâ lìng rãn mù máng ,wǔ yīn lìng rãn ěr lïng ,wǔ wâi 五色令人目盲,五音令人耳聋,五味
lìng rãn kǒu shuǎng ,chí chěng tián (tián) liâ lìng rãn •令人口爽,驰骋畋(tián) 猎令人
xīn fā kuáng ,nán de zhī huî lìng rãn xíng fáng 。

shì yǐ
心发狂,难得之货令人行妨。

是以
shâng rãn wãi fù bù wãi mù,gù qù bǐ qǔ cǐ。

圣人为腹不为目,故去彼取此。

第十三章
chǒng rǔ ruî jīng ,guì dà huàn ruî shēn 。

hã wâi chǒng rǔ宠辱若惊,贵大患若身。

何谓宠辱
ruî jīng ?chǒng wãi xià,de zhī ruî jīng ,shī zhī ruî jīng
若惊?宠为下,得之若惊,失之若惊,shì wâi chǒng rǔ ruî jīng 。

hã wâi guì dà huàn ruî shēn ,是谓宠辱若惊。

何谓贵大患若身
wú suǒ yǐ yǒu dà huàn zhě,wãi wú yǒu shēn ,jí wú wú
吾所以有大患者,为吾有身,及吾无
shēn ,wú yǒu hã huàn ?gù guì yǐ shēn wãi tiān xià,ruî kě•身,吾有何患?故贵以身为天下,若可jì tiān xià;ài yǐ shēn wãi tiān xià,ruî kě tuō tiān xià寄天下;爱以身为天下,若可托天下
第十四章
shì zhī bú jiàn míng yuē yí,tīng zhī bù wãn míng yuē xī
视之不见名曰夷,听之不闻名曰希
,bï zhī bù dã míng yuē wēi 。

cǐ sān zhě,bù kě zhì jiã,,搏之不得名曰微。

此三者,不可致诘,gù hùn ãr wãi yī。

qí shàng bù jiǎo (jiǎo),qí xià bù mâi 故混而为一。

其上不皦(jiǎo),其下不昧。

mǐn mǐn bù kě míng ,fù guī yú wú wù。

shì wâi wú zhuàng 。

绳绳不可名,复归于无物。

是谓无状
zhī zhuàng ,wú wù zhī xiàng ,shì wâi hū huǎng 。

yíng zhī
之状,无物之象,是谓惚恍。

迎之
bú jiàn qí shǒu ,suí zhī bú jiàn qí hîu 。

zhí gǔ zhī dào 不见其首,随之不见其后。

执古之道
,yǐ yù jīn zhī yǒu 。

nãng zhī gǔ shǐ,shì wâi dào jì。

,以御今之有。

能知古始,是谓道纪。

第十五章
gǔ zhī shàn wãi shì zhě,wēi miào xuán tōng ,shēn bù kě
古之善为士者,微妙玄通,深不可
shí。

fū wãi bù kě shí,gù qiáng wãi zhī rïng : yù xī ruî识。

夫唯不可识,故强为之容:豫兮若
dōng shâ chuān ,yïu xī ruî wâi sì lín ,yǎn xī qí ruî rïng •冬涉川,犹兮若畏四邻,俨兮其若容
,huàn xī ruî bīng zhī jiàng shì,dūn xī qí ruî piáo ,kuàng
,涣兮若冰之将释,敦兮其若朴,旷xī qí ruî gǔ,hún xī qí ruî zhuï。

dàn xī qí ruî hǎi ;bï
兮其若谷,浑兮其若浊。

澹兮其若海;泊
xī ruî wú zhǐ。

shú nãng zhuï yǐ jìng zhī xú qīng ?shú nãng 兮若无止。

孰能浊以静之徐清?孰能
ān yǐ jiǔ dîng zhī xú shēng ?bǎo cǐ dào zhě bù yù yíng ,
安以久动之徐生?保此道者不欲盈,
fū wãi bù yíng ,gù nãng bì bù xīn chãng 。

夫唯不盈,故能蔽不新成。

第十六章
zhì xū jí,shǒu jìng dǔ(dǔ)。

wàn wù bìng zuî,wú yǐ guān 致虚极,守静笃(dǔ)。

万物并作,吾以观
fù。

fū wù yún yún ,gâ fù guī qí gēn 。

guī gēn yuē jìng 复。

夫物芸芸,各复归其根。

归根曰静
,shì wâi fù mìng 。

fù mìng yuē cháng ,zhī cháng yuē míng ,是谓复命。

复命曰常,知常曰明。

bù zhī cháng ,wàng zuî xiōng 。

zhī cháng rïng ,rïng nǎi 。

不知常,妄作凶。

知常容,容乃
gōng ,gōng nǎi wáng ,wáng nǎi tiān ,tiān nǎi dào ,dào nǎ
i
•公,公乃王,王乃天,天乃道,道乃jiǔ,mãi shēn bù dài 。

久,没身不殆。

第十七章
tài shàng ,xià zhī yǒu zhī,qí cì qīn ãr yù zhī,qí cì wâi
太上,下知有之,其次亲而誉之,其次畏zhī,qí cì wǔ zhī。

xìn bù zú yān ,yǒu bù xìn yān 。

yōu 之,其次侮之。

信不足焉,有不信焉。


xī qí guì yán ,gōng chãng shì suì,bǎi xìng jiē wâi wǒ zì
兮其贵言,功成事遂,百姓皆谓我自
rán 。

然。

第十八章
dà dào fâi ,yǒu rãn yì;huì zhì chū,yǒu dà wěi ;liù qīn
大道废,有仁义;慧智出,有大伪;六亲
bù hã,yǒu xiào cí;guï jiā hūn luàn ,yǒu zhōng chãn
不和,有孝慈;国家昏乱,有忠臣
第十九章
juã shâng qì zhì,mín lì bǎi bâi ;juã rãn qì yì,mín fù
绝圣弃智,民利百倍;绝仁弃义,民复
xiào cí;juã qiǎo qì lì,dào zãi wú yǒu 。

cǐ sān zhě yǐ
•孝慈;绝巧弃利,盗贼无有。

此三者以
wãi wãn bù zú,gù lìng yǒu suǒ shǔ。

xiàn sù bào piáo ,shǎ
o
为文不足,故令有所属。

见素抱朴,少sī guǎ yù。

私寡欲。

第二十章
juã xuã wú yōu ,wãi zhī yǔā,xiāng qù jǐ hã?shàn zhī yǔ绝学无忧,唯之与阿,相去几何?善之与â,xiāng qù ruî hã?rãn zhī suǒ wâi ,bù kě bù wâi 。

huāng 恶,相去若何?人之所畏,不可不畏。


xī qí wâi yāng zāi !zhîng rãn xī xī,rú xiǎng tài láo ,rú兮其未央哉!众人熙熙,如享太牢,如chūn dēng tái 。

wǒ dú bï xī qí wâi zhào ,rú yīng ãr zhī
•春登台。

我独泊兮其未兆,如婴儿之
wâi hái ;lěi lěi xī,ruî wú suǒ guī。

zhîng rãn jiē yǒu
未孩;累累兮,若无所归。

众人皆有
yú,ãr wǒ dú ruî yí。

wǒ yú rãn zhī xīn yě zāi !dùn dùn 余,而我独若遗。

我愚人之心也哉!沌沌
xī,sú rãn zhāo zhāo ,wǒ dú hūn hūn 。

sú rãn chá chá,wǒ兮,俗人昭昭,我独昏昏。

俗人察察,我
dú mân mân 。

dàn xī qí ruî hǎi ,huǎng xī ruî wú zhǐ。

zhîng 独闷闷。

澹兮其若海,恍兮若无止。


rãn jiē yǒu yǐ,ãr wǒ dú wán sì bǐ。

wǒ dú( yù) yì yú
人皆有以,而我独顽似鄙。

我独(欲)异于
rãn ,ãr guì sì mǔ。

人,而贵食母。

第二十一章
kǒng dã zhī rïng ,wãi dào shì cïng 。

dào zhī wãi wù,wãi •孔德之容,惟道是从。

道之为物,惟
huǎng wãi hū。

hū xī huǎng xī,qí zhōng yǒu xiàng ;huǎng 恍惟惚。

惚兮恍兮,其中有象;恍
xī hū xī,qí zhōng yǒu wù。

yǎo (yǎo) xī míng xī,qí zhōng
兮惚兮,其中有物。

窈(yǎo)兮冥兮,其中yǒu jīng ;qí jīng shân zhēn ,qí zhōng yǒu xìn 。

zì jīn jí有精;其精甚真,其中有信。

自今及gǔ,qí míng bù qù,yǐ yuâ zhîng fǔ。

wú hã yǐ zhī zhîng 古,其名不去,以阅众甫。

吾何以知众
fǔ zhī zhuàng zāi ?yǐ cǐ。

甫之状哉?以此。

第二十二章
qǔ zã quán ,wǎng zã zhí,wā zã yíng ,bì zã xīn ,shǎo zã曲则全,枉则直,洼则盈,敝则新,少则de ,duō zã huî。

shì yǐ shâng rãn bào yī wãi tiān xià shì得,多则惑。

是以圣人抱一为天下式。

bù zì xiàn gù míng ,bù zì shì gù zhāng ,bù zì fá gù yǒu 。

不自见故明,不自是故彰,不自伐故有
gōng ,bù zì jīn gù cháng 。

fū wãi bù zhēng ,gù tiān xià•功,不自矜故长。

夫唯不争,故天下
mî nãng yǔ zhī zhēng 。

gǔ zhī suǒ wâi qǔ zã quán zhě,qǐ
莫能与之争。

古之所谓曲则全者,岂
xū yán zāi !chãng quán ãr guī zhī。

虚言哉!诚全而归之。

第二十三章
xī yán zì rán 。

gù piāo fēng bù zhōng zhāo ,zhîu yǔ bù zhōng
希言自然。

故飘风不终朝,骤雨不终
rì。

shú wâi cǐ zhě?tiān dì。

tiān dì shàng bù nãng jiǔ
日。

孰为此者?天地。

天地尚不能久
,ãr kuàng yú rãn hū?gù cïng shì yú dào zhě tïng yú dào
,而况于人乎?故从事于道者同于道
,dã zhě tïng yú dã,shī zhě tïng yú shī。

tïng yú dào zhě
,德者同于德,失者同于失。

同于道者
,dào yì lâ de zhī;tïng yú dã zhě,dã yì lâ de zhī;tïng ,道亦乐得之;同于德者,德亦乐得之;同
yú shī zhě,shī yì lâ de zhī。

xìn bù zú yān ,yǒu bù xìn 于失者,失亦乐得之。

信不足焉,有不信
yān 。

焉。

第二十四章
qǐ zhě bù lì,kuà zhě bù xíng ,zì xiàn zhě bù míng ,zì sh ì
企者不立,跨者不行,自见者不明,自是zhě bù zhāng ,zì fá zhě wú gōng ,zì jīn zhě bù zhǎng 。


者不彰,自伐者无功,自矜者不长。


zài dào yě,yuē yú shí zhuì xíng 。

wù huîâ zhī,gù yǒu
在道也,曰余食赘行。

物或恶之,故有
dào zhě bù chǔ。

道者不处。

第二十五章
yǒu wù hùn chãng ,xiān tiān dì shēng 。

jì xī liáo xī,dú
有物混成,先天地生。

寂兮寥兮,独
lì bù gǎi ,zhōu xíng ãr bù dài ,kě yǐ wãi tiān xià mǔ。

立不改,周行而不殆,可以为天下母。

wú bù zhī qí míng ,zì zhī yuē dào ,qiáng wãi zhī míng yuē
吾不知其名,字之曰道,强为之名曰
dà。

dà yuē shì,shì yuē yuǎn ,yuǎn yuē fǎn 。

gù dào dà
大。

大曰逝,逝曰远,远曰反。

故道大
,tiān dà,dì dà,rãn yì dà。

yù zhōng yǒu sì dà,ãr rãn ,天大,地大,人亦大。

域中有四大,而人
jū qí yī yān 。

rãn fǎ dì,dì fǎ tiān ,tiān fǎ dào ,dào fǎ居其一焉。

人法地,地法天,天法道,道法
zì rán 。

自然。

第二十六章
zhîng wãi qīng gēn ,jìng wãi zào jūn 。

shì yǐ shâng rãn 重为轻根,静为躁君。

是以圣人
zhōng rì xíng ,bù lí zī zhîng 。

suī yǒu rïng guān ,yàn chǔ终日行,不离辎重。

虽有荣观,燕处
chāo rán 。

nài hã wàn shâng zhī zhǔ,ãr yǐ shēn qīng tiān •超然。

奈何万乘之主,而以身轻天
xià?qīng zã shī běn ,zào zã shī jūn 。

下?轻则失本,躁则失君。

第二十七章
shàn xíng wú zhã jì,shàn yán wú xiá zhã;shàn shǔ bù yîng •善行无辙迹,善言无瑕谪;善数不用
chïu câ;shàn bì wú guān jiàn ,ãr bù kě kāi ,shàn jiã wú•筹策;善闭无关楗,而不可开,善结无
shãng yuē,ãr bù kě jiě。

shì yǐ shâng rãn cháng shàn jiù绳约,而不可解。

是以圣人常善救
rãn ,gù wú qì rãn ;cháng shàn jiù wù,gù wú qì wù,shì w âi
人,故无弃人;常善救物,故无弃物,是谓
xí míng 。

gù shàn rãn zhě,bù shàn rãn zhī shī;bù shàn
袭明。

故善人者,不善人之师;不善
rãn zhě,shàn rãn zhī zī。

bù guì qí shī,bùài qí zī,su ī
人者,善人之资。

不贵其师,不爱其资,虽zhì dà mí,shì wâi yào miào 。

智大迷,是谓要妙。

第二十八章
zhī qí xiïng ,shǒu qí cí,wãi tiān xià xī。

wãi tiān xià
知其雄,守其雌,为天下溪。

为天下
xī,cháng dã bù lí,fù guī yú yīng ãr 。

zhī qí bái ,shǒu 溪,常德不离,复归于婴儿。

知其白,守
qí hēi ,wãi tiān xià shì。

wãi tiān xià shì,cháng dã bù
其黑,为天下式。

为天下式,常德不
tâ,fù guī yú wú jí。

zhī qí rïng ,shǒu qí rǔ,wãi tiān 忒,复归于无极。

知其荣,守其辱,为天
xià gǔ。

wãi tiān xià gǔ,cháng dã nǎi zú,fù guī yú piáo 下谷。

为天下谷,常德乃足,复归于朴。

piáo sàn zã wãi qì,shâng rãn yîng zhī,zã wãi guān。

朴散则为器,圣人用之,则为官
zhǎng ,gù dà zhì bù gē。

长,故大制不割。

第二十九章
jiāng yù qǔ tiān xiàãr wãi zhī,wú jiàn qí bù dã yǐ。

tiān 将欲取天下而为之,吾见其不得已。


xià shãn qì,bù kě wãi yě。

wãi zhě bài zhī,zhí zhě shī
下神器,不可为也。

为者败之,执者失
zhī。

shì yǐ shâng rãn wú wãi ,gù wú bài ;wú zhí,gù wú之。

是以圣人无为,故无败;无执,故无
shī。

gù wù huî xíng huî suí,huî xū huî chuī。

huî qiáng 失。

故物或行或随,或嘘或吹。

或强
huî lãi ,huî cuî huî huī(huī)。

shì yǐ shâng rãn qù shân 或羸,或挫或隳(huī)。

是以圣人去甚
,qù shē,qù tài 。

,去奢,去泰。

第三十章
yǐ dào zuǒ rãn zhǔ zhě,bù yǐ bīng qiáng tiān xià。

qí shì
以道佐人主者,不以兵强天下。

其事
hǎo huán 。

shī zhī suǒ chǔ,jīng jí shēng yān 。

dà jūn zhī
好还。

师之所处,荆棘生焉。

大军之
hîu ,bì yǒu xiōng nián 。

shàn yǒu guǒãr yǐ,bù gǎn yǐ qǔ后,必有凶年。

善有果而已,不敢以取
qiáng 。

guǒãr wù jīn ,guǒãr wù fá,guǒãr wù jiāo ,guǒ强。

果而勿矜,果而勿伐,果而勿骄,果
ãr bù dã yǐ,guǒãr wù qiáng 。

wù zhuàng zã lǎo ,shì wâi 而不得已,果而勿强。

物壮则老,是谓
bù dào ,bù dào zǎo yǐ。

不道,不道早已。

第三十一章
fū jiā bīng zhě,bù xiáng zhī qì,wù huîâ zhī,gù yǒu dào
夫佳兵者,不祥之器,物或恶之,故有道zhě bù chǔ。

jūn zǐ jū zã guì zuǒ,yîng bīng zã guì yîu
者不处。

君子居则贵左,用兵则贵右。

bīng zhě,bù xiáng zhī qì,fēi jūn zǐ zhī qì,bù dã yǐ。

兵者,不祥之器,非君子之器,不得已
ãr yîng zhī,tián dàn wãi shàng 。

shâng ãr bù měi ,ãr měi 而用之,恬淡为上。

胜而不美,而美
zhī zhě,shì lâ shā rãn 。

fū lâ shā rãn zhě,zã bù kě yǐ
之者,是乐杀人。

夫乐杀人者,则不可以
dã zhì yú tiān xià yǐ。

jí shì shàng zuǒ,xiōng shì shàng 得志于天下矣。

吉事尚左,凶事尚
yîu 。

piān jiàng jūn jū zuǒ,shàng jiàng jūn jū yîu ,yán 右。

偏将军居左,上将军居右,言
yǐ sāng lǐ chǔ zhī。

shā rãn zhī zhîng ,yǐāi bēi qì zhī
以丧礼处之。

杀人之众,以哀悲泣之
,zhàn shâng ,yǐ sāng lǐ chǔ zhī。

,战胜,以丧礼处之。

第三十二章
dào cháng wú míng ,piáo suī xiǎo ,tiān xià mî nãng chãn
道常无名,朴虽小,天下莫能臣
yě。

hîu wáng ruî nãng shǒu zhī,wàn wù jiāng zì bīn 。

tiān 也。

侯王若能守之,万物将自宾。


dì xiāng hã,yǐ jiàng gān lù,mín mî zhī lìng ãr zì jūn
地相合,以降甘露,民莫之令而自均。

shǐ zhì yǒu míng ,míng yì jì yǒu ,fū yì jiāng zhī zhǐ。

始制有名,名亦既有,夫亦将知止
,zhī zhǐ suǒ yǐ bù dài 。

pì dào zhī zài tiān xià,yïu
,知止所以不殆。

譬道之在天下,犹
chuān gǔ zhī yú jiāng hǎi 。

川谷之于江海。

第三十三章
zhī rãn zhě zhì,zì zhī zhě míng 。

shâng rãn zhě yǒu lì
知人者智,自知者明。

胜人者有力
,zì shâng zhě qiáng 。

zhī zú zhě fù。

qiáng xíng zhě yǒu
,自胜者强。

知足者富。

强行者有
zhì。

bù shī qí suǒ zhě jiǔ。

sǐãr bù wáng zhě shîu 。

志。

不失其所者久。

死而不亡者寿。

第三十四章
dà dào fàn xī,qí kě zuǒ yîu 。

wàn wù shì zhīãr shēng ,
大道泛兮,其可左右。

万物恃之而生,
ãr bù cí,gōng chãng bù míng yǒu 。

yī yǎng wàn wùãr bù
而不辞,功成不名有。

衣养万物而不
wãi zhǔ,cháng wú yù,kě míng yú xiǎo ;wàn wù guī yān ãr 为主,常无欲,可名于小;万物归焉而
bù wãi zhǔ,kě míng wãi dà。

yǐ qí zhōng bù zì wâi dà,gù
不为主,可名为大。

以其终不自为大,故
nãng chãng qí dà。

•能成其大。

第三十五章
zhí dà xiàng ,tiān xià wǎng 。

wǎng ãr bù hài ,ān píng tài 执大象,天下往。

往而不害,安平太。

lâ yǔěr ,guî kâ zhǐ。

dào zhī chū kǒu ,dàn hū qí wú wâi 。

乐与饵,过客止。

道之出口,淡乎其无味
,shì zhī bù zú jiàn ,tīng zhī bù zú wãn ,yîng zhī bù kě
,视之不足见,听之不足闻,用之不可
jì。

既。

第三十六章
jiāng yù xī(shâ) zhī,bì gù zhāng zhī;jiāng yù ruî zhī将欲歙(shâ)之,必固张之;将欲弱之
,bì gù qiáng zhī;jiāng yù fâi zhī,bì gù xīng zhī;jiāng
,必固强之;将欲废之,必固兴之;将yù duï zhī,bì gù yǔ zhī。

shì wâi wēi míng 。

rïu ruî shâng 欲夺之,必固与之。

是谓微明。

柔弱胜
gāng qiáng 。

yú bù kě tuō yú yuān ,guï zhī lì qì bù kě yǐ•刚强。

鱼不可脱于渊,国之利器不可以
shì rãn 。

示人。

第三十七章
dào cháng wú wãi ,ãr wú bù wãi 。

hîu wáng ruî nãng shǒu
道常无为,而无不为。

侯王若能守
zhī,wàn wù jiāng zì huà。

huàãr yù zuî,wú jiāng zhân 之,万物将自化。

化而欲作,吾将镇
zhī yǐ wú míng zhī piáo 。

wú míng zhī piáo ,fū yì jiāng
之以无名之朴。

无名之朴,夫亦将
wú yù。

bù yù yǐ jìng ,tiān xià jiāng zì dìng 。

无欲。

不欲以静,天下将自定。

第三十八章
shàng dã bù dã,shì yǐ yǒu dã;xià dã bù shī dã,shì yǐ上德不德,是以有德;下德不失德,是以
wú dã。

shàng dã wú wãi ãr wú yǐ wãi ;xià dã wãi zhīãr
无德。

上德无为而无以为;下德为之而
yǒu yǐ wãi 。

shàng rãn wãi zhīãr wú yǐ wãi ;shàng yì wãi 有以为。

上仁为之而无以为;上义为
zhīãr yǒu yǐ wãi 。

shàng lǐ wãi zhīãr mî zhī yìng ,zã
之而有以为。

上礼为之而莫之应,则
rǎng bìãr rēng zhī。

gù shī dào ãr hîu dã,shī dããr hîu
•攘臂而扔之。

故失道而后德,失德而后
rãn ,shī rãn ãr hîu yì,shī yìãr hîu lǐ。

fū lǐ zhě,zhōng
仁,失仁而后义,失义而后礼。

夫礼者,忠xìn zhī báo ,ãr luàn zhī shǒu 。

qián shí zhě,dào zhī huá信之薄,而乱之首。

前识者,道之华
,ãr yú zhī shǐ。

shì yǐ dà zhàng fū chǔ qí hîu ,bù jū qí
,而愚之始。

是以大丈夫处其厚,不居其
báo ;chǔ qí shí,bù jū qí huá。

gù qù bǐ qǔ cǐ。

薄;处其实,不居其华。

故去彼取此。

第三十九章
xī zhī dã yī zhě,tiān dã yī yǐ qīng ,dì dã yī yǐ níng ,昔之得一者,天得一以清,地得一以宁,shãn dã yī yǐ líng ,gǔ dã yī yǐ yíng ,wàn wù dã yī yǐ shēng
•神得一以灵,谷得一以盈,万物得一以生,hîu wáng dã yī yǐ wãi tiān xià zhâng 。

qí zhì zhī,tiān ,侯王得一以为天下正。

其致之,天
wú yǐ qīng jiāng kǒng liâ,dì wú yǐ níng jiāng kǒng fâi
无以清将恐裂,地无以宁将恐废
,shãn wú yǐ líng jiāng kǒng xiē,gǔ wú yǐ yíng jiāng kǒng ,神无以灵将恐歇,谷无以盈将恐
jiã,wàn wù wú yǐ shēng jiāng kǒng miâ,hîu wáng wú yǐ guì竭,万物无以生将恐灭,侯王无以贵gāo jiāng kǒng juě。

gù guì yǐ jiàn wãi běn ,gāo yǐ xià
高将恐蹶。

故贵以贱为本,高以下
wãi jī。

shì yǐ hîu wáng zì chēng gū、guǎ、bù gǔ。


为基。

是以侯王自称孤、寡、不谷。


fēi yǐ jiàn wãi běn xiã?fēi hū?gù zhì shù yú wú yú,bù非以贱为本邪?非乎?故致数舆无舆,不yù lù lù rú yù,luî luî rú shí。

欲琭琭如玉,珞珞如石。

第四十章
fǎn zhě dào zhī dîng ,ruî zhě dào zhī yîng 。

tiān xià wàn 反者道之动,弱者道之用。

天下万
wù shēng yú yǒu ,yǒu shēng yú wú。

物生于有,有生于无。

第四十一章
shàng shì wãn dào ,qín ãr xíng zhī;zhōng shì wãn dào ,ru î
上士闻道,勤而行之;中士闻道,若cún ruî wáng ;xià shì wãn dào ,dà xiào zhī。

bù xiào ,bù
存若亡;下士闻道,大笑之。

不笑,不
zú yǐ wãi dào 。

gù jiàn yán yǒu zhī,míng dào ruî mâi ,jìn 足以为道。

故建言有之,明道若昧,进
dào ruî tuì,yí dào ruî lâi ,shàng dã ruî gǔ,dà bái ruî
道若退,夷道若类,上德若谷,大白若
rǔ,guǎng dã ruî bù zú,jiàn dã ruî tōu ,zhì zhēn ruî yú辱,广德若不足,建德若偷,质真若渝
,dà fāng wú yú,dà qì wǎn chãng ,dà yīn xī shēng ,dà xiàng
,大方无隅,大器晚成,大音希声,大象
wú xíng ,dào yǐn wú míng 。

fū wãi dào ,shàn dài qiě chãng 无形,道隐无名。

夫唯道,善贷且成
第四十二章
dào shēng yī,yī shēng âr ,âr shēng sān ,sān shēng wàn wù道生一,一生二,二生三,三生万物。

wàn wù fù yīn ãr bào yáng ,chōng qì yǐ wãi hã。

rãn zhī。

万物负阴而抱阳,冲气以为和。

人之
suǒâ,wãi gū、guǎ、bù gǔ,ãr wáng gōng yǐ wãi chēng 。

所恶,唯孤、寡、不谷,而王公以为称。

gù wù huî sǔn zhīãr yì,huî yì zhīãr sǔn 。

rãn zhī suǒ
故物或损之而益,或益之而损。

人之所
jiào ,wǒ yì jiào zhī。

qiáng liáng zhě bù dã qí sǐ,wú jiāng
•教,我亦教之。

强梁者不得其死,吾将
yǐ wãi jiào fù。

以为教父。

第四十三章
tiān xià zhī zhì rïu ,chí chěng tiān xià zhī zhì jiān 。

•天下之至柔,驰骋天下之至坚。

wú yǒu rù wú jiàn ,wú shì yǐ zhī wú wãi zhī yǒu yì。


无有入无间,吾是以知无为之有益。


yán zhī jiào ,wú wãi zhī yì,tiān xià xī jí zhī。

言之教,无为之益,天下稀及之。

第四十四章
míng yǔ shēn shú qīn ?shēn yǔ huî shú duō?de yǔ wáng shú•名与身孰亲?身与货孰多?得与亡孰
bìng ?shì gù shân ài bì dà fâi ,duō cáng bì hîu wáng ,•病?是故甚爱必大费,多藏必厚亡,zhī zú bù rǔ,zhī zhǐ bù dài ,kě yǐ cháng jiǔ。

知足不辱,知止不殆,可以长久。

第四十五章
dà chãng ruî quē,qí yîng bù bì。

dà yíng ruî chōng ,qí
大成若缺,其用不弊。

大盈若冲,其
yîng bù qiïng 。

dà zhí ruî qū,dà qiǎo ruî zhuō,dà biàn •用不穷。

大直若屈,大巧若拙,大辩
ruî nâ。

zào shâng hán ,jìng shâng râ。

qīng jìng wãi tiān 若讷。

躁胜寒,静胜热。

清静为天
xià zhâng 。

下正。

第四十六章
tiān xià yǒu dào ,quâ zǒu mǎ yǐ fân 。

tiān xià wú dào •天下有道,却走马以粪。

天下无道
,rïng mǎ shēng yú jiāo 。

huî mî dà yú bù zhī zú;jiù mî,戎马生于郊。

祸莫大于不知足;咎莫dà yú yù de 。

gù zhī zú zhī zú,cháng zú yǐ。

大于欲得。

故知足之足,常足矣。

第四十七章
bù chū hù,zhī tiān xià;bù kuī yǒu ,jiàn tiān dào 。


不出户,知天下;不窥牖,见天道。


chū mí yuǎn ,qí zhī mí shǎo 。

shì yǐ shâng rãn bù xíng ãr 出弥远,其知弥少。

是以圣人不行而
zhī,bú jiàn ãr míng ,bù wãi ãr chãng 。

知,不见而名,不为而成。

第四十八章
wãi xuã rì yì,wãi dào rì sǔn ,sǔn zhī yîu sǔn ,yǐ zhì yú为学日益,为道日损,损之又损,以至于wú wãi ,wú wãi ãr wú bù wãi 。

qǔ tiān xià cháng yǐ wú shì
无为,无为而无不为。

取天下常以无事
,jí qí yǒu shì,bù zú yǐ qǔ tiān xià。

,及其有事,不足以取天下。

第四十九章
shâng rãn wú cháng xīn ,yǐ bǎi xìng xīn wãi xīn 。

shàn zhě圣人无常心,以百姓心为心。

善者
wú shàn zhī,bù shàn zhě wú yì shàn zhī,dã shàn 。

xìn zhě吾善之,不善者吾亦善之,德善。

信者
wú xìn zhī,bù xìn zhě,wú yì xìn zhī,dã xìn 。

shâng rãn 吾信之,不信者,吾亦信之,德信。

圣人
zài tiān xià chù chù,wãi tiān xià hún qí xīn ,bǎi xìng
在天下怵怵,为天下浑其心,百姓
jiē zhù qíěr mù,shâng rãn jiē hái zhī。

皆注其耳目,圣人皆孩之。

第五十章
chū shēng rù sǐ。

shēng zhī tú,shí yǒu sān ;sǐ zhī tú,
出生入死。

生之徒,十有三;死之徒,shí yǒu sān ;rãn zhī shēng ,dîng zhī sǐ dì,yì shí yǒu sān。

相关文档
最新文档