一年级经典诵读《三字经》
- 1、下载文档前请自行甄别文档内容的完整性,平台不提供额外的编辑、内容补充、找答案等附加服务。
- 2、"仅部分预览"的文档,不可在线预览部分如存在完整性等问题,可反馈申请退款(可完整预览的文档不适用该条件!)。
- 3、如文档侵犯您的权益,请联系客服反馈,我们会尽快为您处理(人工客服工作时间:9:00-18:30)。
三字经全文
rén zh īch ūxìng b ěn sh àn 人之初,性本善。
xìng xi āng j ìn xíxi āng yu ǎn 性相近,习相远。
g ǒu b ú ji ào xìng n ǎi qi ān 苟不教 ,性乃迁。
ji ào zh īd ào gu ìyǐzhu ān 教之道 ,贵以专。
xī m èng m ǔ zé l ín ch ǔ
昔孟母,择邻处。
zǐ b ù xu édu àn j īzh ù
子不学,断机杼。
d òu y ān sh ān yǒu y ìf āng
窦燕山,有义方。
ji ào w ǔzǐm íng j ù y áng
教五yǎng b
子,
ú ji ào
名俱扬。
fù zh īgu ò
养不教,父之过。
ji ào bù yán sh īzh īduò
教不严,师之惰。
zǐ b ù xu é f ēi su ǒ y í
子不学,非所宜。
yòu b ù xu é lǎo h éw éi
幼不学,老何为。
yù b ù zhu ó b ù ch éng q ì玉不琢,不成器。
rén b ù xu é b ù zh īyì
人不学,不知义。
w èi r én zǐ f āng sh ào sh í为人子,方少时。
q īn sh īyǒu xí lǐ yí
亲师友,习礼仪。
xi āng ji ǔ l íng n éng w ēn x í香九龄,能温席。
xi ào y ú q īn su ǒ d āng zh í孝于亲,所当执。
r óng s ì su ì néng r àng l í融四岁,能让梨。
t ì y ú zh ǎng yíxi ān zh ī
弟于长,宜先知。
sh ǒu xi ào t ìcìji àn w én 首孝弟,次见闻。
zh īm ǒu sh ùsh ím ǒu w én 知某数,识某文。
yīér shísh í ér b ǎi 一而十,十而百。
b ǎiér qiān qi ān ér w àn 百而千,千而万。
sān c ái zh ěti ān d ìr én
三才者,天地人。
sān gu āng zh ěr ìyu è xīng 三光者,日月星。
sān g āng zh ějūn ch én y ì
f ùzǐq īn fū f ù shùn
父子亲,夫妇顺。
yu ē ch ūn xi àyu ē qi ū d ōng 曰春夏,曰秋冬。
cǐ sìsh í yùn b ù qi óng
此四时,运不穷。
yu ē n án b ěi yu ē xīd ōng
曰南北,曰西东。
cǐ sìfāng y ìng h ū zh ōng
此四方,应乎中。
yu ē shu ǐhu ǒm ù jīn tǔ曰水火,木金土。
cǐ w ǔ xíng b ěn h ū sh ù
此五行,本乎数。
yu ē rén y ì lǐzh ìxìn
曰仁义,礼智信。
cǐ w ǔ ch áng b ù r óng w ěn
此五常,不容紊。
d ào li áng sh ūm ài sh ǔjì
稻粱菽,麦黍稷。
cǐ li ùg ǔr én su ǒsh í此六谷,人所食。
m ǎ ni ú yáng jīqu ǎn sh ǐ马牛羊,鸡犬豕。
cǐ li ù ch ù rén su ǒ sì
此六畜,人所饲。
yu ē xǐ n ù yu ē āi jù
曰喜怒,曰哀惧。
ài w ù yùq īq íng j ù
爱恶欲,七情具。
p áo t ǔg é m ù shíjīn
匏土革,木石金。
sī yǔ zhú nǎi b ā yīn
丝与竹,乃八音。
g āo z ēng z ǔ f ù ér sh ēn
高曾祖,父而身。
shēn ér zǐ zǐ ér s ūn
身而子,子而孙。
zì zǐsūn zh ìxu án z ēng 自子孙,至玄曾n ǎi ji ǔ zú rén zh īlún 乃九族,人之伦。
fù zǐ ēn fū f ù cóng
父子恩,夫妇从。
xi ōng z é yǒu dì zé g ōng 兄则友,弟则恭。
zh ǎng y òu x ùyǒu yǔ p éng
长幼序,友与朋。
jūn zé jìng ch én z é zhōng 君则敬,臣则忠。
cǐ sh í y ìrén su ǒ t óng
此十义,人所同。
f án x ùn m én
g xū ji ǎng ji ū
凡训蒙,须讲究。
xi áng x ùn g ǔm íng j ù dòu 详训诂,明句读。
w éi xu é zh ě b ìy ǒu ch ū
为学者,必有初。
xi ǎo xu é zh ōng zh ìsìsh ū小学终,至四书。
lún y ǔ zh ě èr sh ípi ān
论语者,二十篇。
q ún d ì zǐ j ìsh àn y án
群弟子,记善言。
m èng z ǐzh ě q īpi ān zh ǐ
孟子者,七篇止。
ji ǎng d ào d é shu ō r én y ì
讲道德,说仁义。
zu ò zh ōng y ōng zǐ sī bǐ
作中庸,子思笔。
zh ōng b ù pi ān yōng b úyì
中不偏,庸不易。
d à xi ǎo d ài zh ù lǐ j ì
大小戴,注礼记。
sh ù sh èng y án l ǐyu è bèi
述圣言,礼乐备。
yu ē gu ó f ēng yu ē yǎ sòng
曰国风,曰雅颂。
hào sì sh ī d āng f ěng y ǒng 号四诗,当讽咏。
sh ī j ìw áng ch ūn qi ū zu ò诗既亡,春秋作。
yù bāo bi ǎn bi é sh àn è寓褒贬,别善恶。
sān zhu àn zh ěy ǒu g ōng y áng 三传者,有公羊。
yǒu zu ǒ sh ì y ǒu g ǔ li áng 有左氏,有谷梁。
jīng j ì m íng f āng d ú zǐ
经既明,方读子。
cu ōq íy ào jìq íshì撮其要,记其事。
w ǔzǐ zh ěyǒu x ún y áng
五子者有荀扬。
w én zh ōng z ǐ jílǎo zhu āng
文中子,及老庄。
jīng z ǐt ōng d ú zh ū sh ǐ
经子通,读诸史。
k ǎo sh ìxì zh īzh ōng sh ǐ
考世系,知终始。
zì xīnóng zh ìhu áng d ì自羲农,至黄帝。
hào s ān hu áng jū sh àng sh ì
号三皇,居上世。
t áng y ǒu y ú h ào èr d ì
唐有虞,号二帝。
xi āng y īxùn ch ēng sh èng sh ì相揖逊,称盛世。
xi à yǒu y ǔ sh āng y ǒu t āng
夏有禹,商有汤。
zh ōu w én w ǔ ch ēng s ān w áng
周文武,称三王。
xi àchu án z ǐ jiā ti ān xi à
夏传子,家天下。
sì b ǎi z ǎi qiān xià sh è
四百载,迁夏社。
t āng fá xi àguóhào shāng
汤伐夏,国号商。
liù b ǎi z ǎi zh ìzh òu w áng 六百载,至纣亡。
zh ōu w ǔ w áng sh ǐzh ū zh òu
周武王,始诛纣。
bā b ǎi z ǎi zu ìch áng ji ǔ
八百载,最长久。
zh ōu zh é d ōng w áng g āng zhu ì周辙东,王纲坠。
Ch ěng g ān g ēsh àng y óu shu ì逞干戈,尚游说。
sh ǐch ūn qi ū zh ōng zh àn gu ó
始春秋,终战国。
w ǔ b à qi áng q īxi óng ch ū
五霸强,七雄出。
yíng q ín sh ì sh ǐji ān b ìng
嬴秦氏,始兼并。
chu án èr sh ì ch ǔ hàn zh ēng
传二世,楚汉争。
g āo zǔ xīng hàn y è jiàn
高祖兴,汉业建。
zh ìxi ào ping w áng m ǎng cu àn 至孝平,王莽篡。
gu āng w ǔ xīng w éi d ōng h àn 光武兴,为东汉。
sì bǎi ni án zh ōng y ú xi àn
四百年,终于献。
w èi sh ǔw úzh ēng h àn d ǐng 魏蜀吴,争汉鼎。
hào s ān gu óq ìli ǎng j ìn 号三国,迄两晋。
song q í jì li áng ch én ch éng
宋齐继,梁陈承。
w i n n ch o d j n l ng
为南朝,都金陵。
běi yu án w èi f ēn d ōng xi
北元魏,分东西。
yǔw én zh ōu yǔg āo q í宇文周,与高齐。
d ài zh ì suíyì t ǔy ǔ
迨至隋,一土宇。
b ú zài chuan sh īt ǒng x ù
不再传,失统绪。
táng g āo z ǔ q ǐ yìshī
唐高祖,起义师。
ch ú suílu àn chu àng gu ó jī
除隋乱,创国基。
èr sh íchu án sān b ǎi z ǎi 二十传,三百载。
li áng mi è zh īgu ó nǎi g ǎi 梁灭之,国乃改。
liáng t áng j ìn jíhàn zh ōu
梁唐晋,及汉周。
ch ēng w ǔ d ài ji ē yǒu y óu
yán s òng x īng sh òu zh ōu sh àn 炎宋兴,受周禅。
sh í b ā chu án nán b ěi h ùn 十八传,南北混。
li áo y ǔ jīn d ì hào f ēn 辽与金,帝号纷。
d ài mi èli áo s òng y óu c ún
迨灭辽,宋犹存。
zh ìyu án x īng j īn xù xiē
至元兴,金绪歇。
yǒu s òng sh ì yìtong miè有宋世,一同灭。
b ìng zh ōng gu ó ji ān r óng d í并中国,兼戎狄。
m íng t ài zǔ ji ǔ q īn sh ī
明太祖,久亲师。
chu án ji àn w én f āng s ì sì
传建文,方四祀。
qi ān b ěi j īng y ǒng l è sì
迁北京,永乐嗣。
d ài ch óng zh ēn m éi sh ān sh ì
迨崇祯,煤山逝。
q īng t ài zǔyīng j ǐng m ìng 清太祖,膺景命。
jìng s ì f āng k è d à d ìng
靖四方,克大定。
zh ìxu ān t ǒng nǎi d à t óng 至宣统,乃大同。
sh í èr sh ìq īng zu ò zh ōng 十二世,清祚终。
d ú sh ǐzh ěk ǎo sh ílù
读史者,考实录。
t ōng g ǔ jīn ru ò q īn m ù通古今,若亲目。
k ǒu ér song xīn ér w éi 口而诵,心而维。
ch áo y ú sī xī yú sī
朝于斯,夕于斯。
xīzh òng ní sh īxi àng tu ó
昔仲尼,师项橐。
gǔ sh èng xi án sh àng q ín xu é古圣贤,尚勤学。
zh ào zh ōng ling d ú lǔ l ún
赵中令,读鲁论。
b ǐ jìsh ì xu é qi ě q ín
彼既仕,学且勤。
p īp úbiān xi āo zhú ji ǎn 披蒲编,削竹简。
bǐw úsh ū qi ě zh īmi ǎn
彼无书,且知勉。
t óu xu án li áng zhu īcì g ǔ
头悬梁,锥刺股。
b ǐ b úji ào zìq ín k ǔ彼不教,自勤苦。
r ún áng y íng rú y ìng xu ě如囊萤,如映雪。
ji āsu ī pín xu é b ú chu ò家虽贫,学不辍。
r ú f ùxīn r ú gu à jiǎo
如负薪,如挂角。
sh ēn su ī láo yóu k ǔ zhu ó
身虽劳,犹苦卓。
sū lǎo qu ánèr sh íq ī
苏老泉,二十七。
sh ǐ fā f èn d ú sh ū jí
始发奋,读书籍。
bǐ jì l ǎo yóu hu ǐch í
彼既老,犹悔迟。
ěr xi ǎo sh ēng y ízǎo sī
尔小生,宜早思。
ru ò li áng h ào b ā sh í èr
若梁灏,八十二。
du ì d àt íng ku ídu ōsh ì对大廷,魁多士。
b ǐ jìch éng zh òng ch ēng y ì彼既成,众称异。
ěr xi ǎo sh ēng yí lì zh ì
尔小生,宜立志。
yíng b āsuìn éng y ǒng sh ī
莹八岁,能咏诗。
m ì q ī su ìnéng f ù q í
泌七岁,能赋棋。
bǐ yǐng w ùr én ch ēng q í彼颖悟,人称奇。
ěr yòu xu é d āng xi ào zh ī
尔幼学,当效之。
cài wén jī néng bi àn q ín
蔡文姬,能辨琴。
xi è d ào yùn n éng y ǒng y ín 谢道韫,能咏吟。
bǐnǚzǐ qi ě cōng m ǐn
彼女子,且聪敏。
ěr n án zǐ d āng z ìjǐng
尔男子,当自警。
t áng li ú yàn f āng q ī su ì
唐刘晏,方七岁。
jǔsh én t óng zu ò zh èng z ì举神童,作正字。
b ǐ su ī yòu sh ēn y ǐ sh ì彼虽幼,身已仕。
ěr y òu xu émi ǎn ér zh ì尔幼学,勉而致。
yǒu w éi zh ě yìru ò shì
有为者,亦若是。
qu ǎn sh ǒu yè jī sīch én
犬守夜,鸡司晨。
g ǒu b ùxu éhé w éi r én 苟不学,曷为人。
cán t ǔsī f ēng ni àng m ì
蚕吐丝,蜂酿蜜。
r én b ùxu é b ùrúw ù人不学,不如物。
yòuér xu é zhu àngér xíng 幼而学,壮而行。
sh àng zh ìjūn xi àzé m ín
上致君,下泽民。
yáng m íng sh ēng xi ǎn f ùm ǔ扬名声,显父母。
gu āng y úqi án y ù yúhòu
光于前,裕于后。
rén y í zǐ jīn m ǎn y íng
人遗子,金满赢。
w ǒ ji ào zǐ w éi y ìjīng
我教子,惟一经。
q ín yǒu g ōng xì w úy ì勤有功,戏无益。
ji è zh ī zāi yími ǎn l ì
戒之哉,宜勉力。