(完整版)素问·金匮真言论篇第四

素s ù问w èn ·金j īn 匮ku ì真zh ēn 言y án 论l ùn 篇pi ān 第d ì四s ì

黄hu án ɡ帝d ì问w èn 曰yu ē：天ti ān 有y ǒu 八b ā风f ēn ɡ，经j īn ɡ有y ǒu 五w ǔ风f ēn ɡ，何h é谓w èi

？

岐q í伯b ó对du ì曰yu ē：八b ā风f ēn ɡ发f ā邪xi é，以y ǐ为w éi 经j īn ɡ风f ēn ɡ，触ch ù五w ǔ脏z àn ɡ，邪xi é气q ì发f ā病b ìn ɡ

。所su ǒ谓w èi 得d é四s ì时sh í之zh ī胜sh èn ɡ者zh ě，春ch ūn 胜sh èn ɡ长zh ǎn ɡ夏xi à，长zh ǎn ɡ夏xi à胜sh èn ɡ冬d ōn ɡ，冬d ōn ɡ胜sh èn ɡ夏xi à，夏xi à胜sh èn ɡ秋qi ū，秋qi ū胜sh èn ɡ春ch ūn ，所su ǒ谓w èi 四s ì时sh í之zh ī胜sh èn ɡ也y ě

。

东d ōn ɡ风f ēn ɡ生sh ēn ɡ于y ú春ch ūn ，病b ìn ɡ在z ài 肝ɡān ，俞y ú在z ài 颈j ǐn ɡ项xi àn ɡ；南n án 风f ēn ɡ生sh ēn ɡ于y ú夏xi à，病b ìn ɡ在z ài 胸xi ōn ɡ胁xi é；西x ī风f ēn ɡ生sh ēn ɡ于y ú秋qi ū，病b ìn ɡ在z ài 肺f èi ，俞y ú在z ài 肩ji ān 背b èi ；北b ěi 风f ēn ɡ生sh ēn ɡ于y ú冬d ōn ɡ，病b ìn ɡ在z ài 肾sh èn ，俞y ú在z ài 腰y āo 股ɡǔ；中zh ōn ɡ央y ān ɡ为w éi 土t ǔ，病b ìn ɡ在z ài 脾p í，俞y ú在z ài 脊j ǐ

。

故ɡù春ch ūn 气q ì者zh ě病b ìn ɡ在z ài 头t óu ，夏xi à气q ì者zh ě病b ìn ɡ在z ài 脏z ān ɡ，秋qi ū气q ì者zh ě病b ìn ɡ在z ài 肩ji ān 背b èi ，冬d ōn ɡ气q ì者zh ě病b ìn ɡ在z ài 四s ì肢zh ī

。

故ɡù春ch ūn 善sh àn 病b ìn ɡ鼻b í衄n ǜ，仲zh òn ɡ夏xi à善sh àn 病b ìn ɡ胸xi ōn ɡ胁xi é，长zh ǎn ɡ夏xi à善sh àn 病b ìn ɡ洞d òn ɡ泄xi è寒h án 中zh ōn ɡ

，秋qi ū善sh àn 病b ìn ɡ风f ēn ɡ疟nu è，冬d ōn ɡ善sh àn 病b ìn ɡ痹b ì厥ju é

。

故ɡù冬d ōn ɡ不b ù按àn 跷qi āo ，春ch ūn 不b ù鼽qi ú衄n ǜ，春ch ūn 不b ù病b ìn ɡ颈j ǐn ɡ项xi àn ɡ，仲zh òn ɡ夏xi à不b ù病b ìn ɡ胸xi ōn ɡ胁xi é，长zh ǎn ɡ夏xi à不b ù病b ìn ɡ洞d òn ɡ泄xi è寒h án 中zh ōn ɡ，秋qi ū不b ù病b ìn ɡ风f ēn ɡ疟nu è，冬d ōn ɡ不b ù病b ìn ɡ痹b ì厥ju é、飧s ūn 泄xi è而ér 汗h àn 出ch ū也y ě

。

夫f ū精j īn ɡ者zh ě，身sh ēn 之zh ī本b ěn 也y ě。故ɡù藏z àn ɡ于y ú精j īn ɡ者zh ě，春ch ūn 不b ù病b ìn ɡ温w ēn 。夏xi à暑sh ǔ汗h àn 不b ù出ch ū者zh ě，秋qi ū成ch én ɡ风f ēn ɡ疟nu è。此c ǐ平p ín ɡ人r én 脉m ài 法f ǎ也y ě

。

故ɡù曰yu ē，阴y īn 中zh ōn ɡ有y ǒu 阴y īn ，阳y án ɡ中zh ōn ɡ有y ǒu 阳y án ɡ。平p ín ɡ旦d àn 至zh ì日r ì中zh ōn ɡ，天ti ān 之zh ī阳y án ɡ，阳y án ɡ中zh ōn ɡ之zh ī阳y án ɡ也y ě；日r ì中zh ōn ɡ至zh ì黄hu án ɡ昏h ūn ，天ti ān 之zh ī阳y án ɡ，阳y án ɡ中zh ōn ɡ之zh ī阴y īn 也y ě；合h é夜y è至zh ì鸡j ī鸣m ín ɡ，天ti ān 之zh ī阴y īn ，阴y īn 中zh ōn ɡ之zh ī阴y īn 也y ě；鸡j ī鸣m ín ɡ至zh ì平p ín ɡ旦d àn ，天ti ān 之zh ī阴y īn ，阴y īn 中zh ōn ɡ之zh ī阳y án ɡ

也y ě。故ɡù人r én 亦y ì应y īn ɡ之zh ī

。

夫f ū言y án 人r én 之zh ī阴y īn 阳y án ɡ，则z é外w ài 为w éi 阳y án ɡ，内n èi 为w éi 阴y īn ；言y án 人r én 身sh ēn 之zh ī阴y īn 阳y án ɡ，则z é

背b èi 为w éi 阳y án ɡ，腹f ù为w éi 阴y īn ；言y án 人r én 身sh ēn 之zh ī脏z àn ɡ腑f ǔ中zh ōn ɡ阴y īn 阳y án ɡ，则z é脏z ān ɡ者zh ě为w éi 阴y īn ，腑f ǔ者zh ě为w éi 阳y án ɡ。肝ɡān 、心x īn 、脾p í、肺f èi 、肾sh èn 五w ǔ脏z àn ɡ皆ji ē为w éi 阴y īn ，胆d ǎn 、胃w èi 、大d à肠ch án ɡ、小xi ǎo 肠ch án ɡ、膀p án ɡ胱ɡu ān ɡ、三s ān 焦ji āo 六li ù腑f ǔ皆ji ē为w éi 阳y án ɡ。所su ǒ以y ǐ欲y ù知zh ī阴y īn 中zh ōn ɡ之zh ī阴y īn 、阳y án ɡ中zh ōn ɡ之zh ī阳y án ɡ者zh ě何h é也y ě？为w éi 冬d ōn ɡ病b ìn ɡ在z ài 阴y īn ，夏xi à病b ìn ɡ在z ài 阳y án ɡ，春ch ūn 病b ìn ɡ在z ài 阴y īn ，秋qi ū病b ìn ɡ在z ài 阳y án ɡ，皆ji ē视sh ì其q í所su ǒ在z ài ，为w éi 施sh ī针zh ēn 石sh í也y ě。故ɡù背b èi 为w éi 阳y án ɡ，阳y án ɡ中zh ōn ɡ之zh ī阳y án ɡ，心x īn 也y ě；背b èi 为w éi 阳y án ɡ，阳y án ɡ中zh ōn ɡ之zh ī阴y īn ，肺f èi 也y ě；腹f ù为w éi 阴y īn ，阴y īn 中zh ōn ɡ之zh ī 阴y īn ，肾sh èn 也y ě；腹f ù为w éi 阴y īn ，阴y īn 中zh ōn ɡ之zh ī阳y án ɡ，肝ɡān 也y ě；腹f ù为w éi 阴y īn ，阴y īn 中zh ōn ɡ之zh ī至zh ì阴y īn ，脾p í也y ě。此c ǐ皆ji ē阴y īn 阳y án ɡ、表bi ǎo 里l ǐ、内n èi 外w ài 、雌c í雄xi ón ɡ相xi ān ɡ输sh ū应y īn ɡ也y ě，故ɡù以y ǐ应y īn ɡ天ti ān 之zh ī阴y īn 阳y án ɡ也y ě

。

帝d ì曰yu ē：五w ǔ脏z àn ɡ应y īn ɡ四s ì时sh í，各ɡè有y ǒu 收sh ōu 受sh òu 乎h ū

？

岐q í伯b ó曰yu ē：有y ǒu 。东d ōn ɡ方f ān ɡ青q īn ɡ色s è，入r ù通t ōn ɡ于y ú肝ɡān ，开k āi 窍qi ào 于y ú目m ù，藏z àn ɡ精j īn ɡ于y ú

肝ɡān 。其q í病b ìn ɡ发f ā惊j īn ɡ骇h ài ，其q í味w èi 酸su ān ，其q í类l èi 草c ǎo 木m ù，其q í畜ch ù鸡j ī，其q í谷ɡǔ麦m ài 。其q í应y īn ɡ四s ì时sh í，上sh àn ɡ为w éi 岁su ì星x īn ɡ，是sh ì以y ǐ春ch ūn 气q ì在z ài 头t óu 也y ě。其q í音y īn 角ji ǎo ，其q í数sh ù八b ā，是sh ì以y ǐ知zh ī病b ìn ɡ之zh ī在z ài 筋j īn 也y ě，其q í臭ch òu 臊s āo

。

南n án 方f ān ɡ赤ch ì色s è，入r ù通t ōn ɡ于y ú心x īn ，开k āi 窍qi ào 于y ú耳ěr ，藏z àn ɡ精j īn ɡ于y ú心x īn ，故ɡù病b ìn ɡ在z ài 五w ǔ

脏z àn ɡ。其q í味w èi 苦k ǔ，其q í类l èi 火hu ǒ，其q í畜ch ù羊y án ɡ，其q í谷ɡǔ黍sh ǔ。其q í应y īn ɡ四s ì时sh í，上sh àn ɡ为w éi 荧y ín ɡ惑hu ò星x īn ɡ，是sh ì以y ǐ知zh ī病b ìn ɡ之zh ī在z ài 脉m ài 也y ě。其q í音y īn 微w ēi ，其q í数sh ù七q ī，其q í臭ch òu 焦ji āo

。

中zh ōn ɡ央y ān ɡ黄hu án ɡ色s è，入r ù通t ōn ɡ于y ú脾p í，开k āi 窍qi ào 于y ú口k ǒu ，藏z àn ɡ精j īn ɡ于y ú脾p í，故ɡù病b ìn ɡ在z ài 舌

sh é

本b ěn 。其q í味w èi 甘ɡān ，其q í类l èi 土t ǔ，其q í畜ch ù牛ni ú，其q í谷ɡǔ稷j ì。其q í应y īn ɡ四s ì时sh í，上sh àn ɡ为w éi 镇zh èn 星x īn ɡ，是sh ì以y ǐ知zh ī病b ìn ɡ之zh ī在z ài 肉r òu 也y ě。其q í音y īn 宫ɡōn ɡ，其q í数sh ù五w ǔ，其q í臭ch òu 香xi ān ɡ

。

西x ī方f ān ɡ白b ái 色s è，入r ù通t ōn ɡ于y ú肺f èi ，开k āi 窍qi ào 于y ú鼻b í，藏z àn ɡ精j īn ɡ于y ú肺f èi ，故ɡù病b ìn ɡ在z ài 背b èi

。