(完整版)素问·上古天真论第一(注音读诵版)

素s ù问w èn ·上sh àn ɡ古ɡǔ天ti ān 真zh ēn 论l ùn 篇pi ān 第d ì一y ī

昔x ī在z ài 黄hu án ɡ帝d ì，生sh ēn ɡ而ér 神sh én 灵l ín ɡ，弱ru ò而ér 能n én ɡ言y án ，幼y òu 而ér 徇x ùn 齐q í，长zh ǎn ɡ而ér 敦d ūn 敏m ǐn ，成ch én ɡ而ér 登d ēn ɡ天ti ān 。乃n ǎi 问w èn 于y ú天ti ān 师sh ī曰yu ē：余y ú闻w én 上sh àn ɡ古ɡǔ之zh ī人r én ，春ch ūn 秋qi ū皆ji ē度d ù百b ǎi 岁su ì，而ér 动d òn ɡ作zu ò不b ù衰shu āi ；今j īn 时sh í之zh ī人r én ，年ni án 半b àn 百b ǎi 而ér 动d òn ɡ作zu ò皆ji ē衰shu āi 者zh ě，时sh í世sh ì异y ì耶y ē？人r én 将ji ān ɡ失sh ī之zh ī耶y ē

?

岐q í伯b ó对du ì曰yu ē：上sh àn ɡ古ɡǔ之zh ī人r én ，其q í知zh ī道d ào 者zh ě，法f ǎ于y ú阴y īn 阳y án ɡ，和h é于y ú术sh ù数sh ù，食sh í饮y ǐn 有y ǒu 节ji é，起q ǐ居j ū有y ǒu 常ch án ɡ，不b ù妄w àn ɡ作zu ò劳l áo ，故ɡù能n én ɡ形x ín ɡ与y ǔ神sh én 俱j ù，而ér 尽j ìn 终zh ōn ɡ其q í天ti ān 年ni án ，度d ù百b ǎi 岁su ì乃n ǎi 去q ù。今j īn 时sh í之zh ī人r én 不b ù然r án 也y ě，以y ǐ酒ji ǔ为w éi 浆ji ān ɡ，以y ǐ妄w àn ɡ为w éi 常ch án ɡ，醉zu ì以y ǐ入r ù房f án ɡ，以y ǐ欲y ù竭ji é其q í精j īn ɡ，以y ǐ耗h ào 散s àn 其q í真zh ēn ，不b ù知zh ī持ch í满m ǎn ，不b ù时sh í御y ù神sh én ，务w ù快ku ài 其q í心x īn ，逆n ì于y ú生sh ēn ɡ乐l è，起q ǐ居j ū无w ú节ji é，故ɡù半b àn 百b ǎi 而ér 衰shu āi 也y ě

。

夫f ū上sh àn ɡ古ɡǔ圣sh èn ɡ人r én 之zh ī教ji ào 下xi à也y ě，皆ji ē谓w èi 之zh ī虚x ū邪xi é贼z éi 风f ēn ɡ，避b ì之zh ī有y ǒu 时sh í，恬ti án 惔虚x ū无w ú，真zh ēn 气q ì从c ón ɡ之zh ī，精j īn ɡ神sh én 内n èi 守sh ǒu ，病b ìn ɡ安ān 从c ón ɡ来l ái 。是sh ì以y ǐ志zh ì闲xi án 而ér 少sh ǎo 欲y ù，心x īn 安ān 而ér 不b ù惧j ù，形x ín ɡ劳l áo 而ér 不b ù倦ju àn ，气q ì从c ón ɡ以y ǐ顺sh ùn ，各ɡè从c ón ɡ其q í欲y ù，皆ji ē得d é所su ǒ愿yu àn 。 故ɡù美m ěi 其q í食sh í，任r èn 其q í服f ú，乐l è其q í俗s ú，高ɡāo 下xi à不b ù相xi ān ɡ慕m ù，其q í民m ín 故ɡù曰yu ē朴p ǔ。是sh ì以y ǐ嗜sh ì欲y ù不b ù能n én ɡ劳l áo 其q í目m ù，淫y ín 邪xi é不b ù能n én ɡ惑hu ò心x īn ，愚y ú智zh ì贤xi án 不b ú肖xi ào ，不b ù惧j ù于y ú物w ù，故ɡù合h é于y ú道d ào 。所su ǒ以y ǐ能n én ɡ年ni án 皆ji ē度d ù百b ǎi 岁su ì而ér 动d òn ɡ作zu ò不b ù衰shu āi 者zh ě，以y ǐ其q í德d é全qu án 不b ù危w ēi 也y ě

。

帝d ì曰yu ē：人r én 年ni án 老l ǎo 而ér 无w ú子z ǐ者zh ě，材c ái 力l ì尽j ìn 邪xi é？将ji ān ɡ天ti ān 数sh ù然r án 也y ě

？

岐q í伯b ó曰yu ē：女n ǚ子z ǐ七q ī岁su ì，肾sh èn 气q ì盛sh èn ɡ，齿ch ǐ更ɡèn ɡ发f ā长zh ǎn ɡ。二èr 七q ī而ér 天ti ān 癸ɡu ǐ至zh ì，任r èn 脉m ài 通t ōn ɡ，太t ài 冲ch ōn ɡ脉m ài 盛sh èn ɡ，月yu è事sh ì以y ǐ时sh í下xi à，故ɡù有y ǒu 子z ǐ。三s ān 七q ī，肾sh èn 气q ì平p ín ɡ均j ūn ，

故ɡù真zh ēn 牙y á生sh ēn ɡ而ér 长zh ǎn ɡ极j í。四s ì七q ī，筋j īn 骨ɡǔ坚ji ān ，发f ā长zh ǎn ɡ极j í，身sh ēn 体t ǐ盛sh èn ɡ壮zhu àn ɡ，五w ǔ七q ī，阳y án ɡ明m ín ɡ脉m ài 衰shu āi ，面mi àn 始sh ǐ焦ji āo ，发f ā始sh ǐ堕du ò。六li ù七q ī，三s ān 阳y án ɡ脉m ài 衰shu āi 于y ú上sh àn ɡ，面mi àn 皆ji ē焦ji āo ，发f ā始sh ǐ白b ái 。七q ī七q ī，任r èn 脉m ài 虚x ū，太t ài 冲ch ōn ɡ脉m ài 衰shu āi 少sh ǎo ，天ti ān 癸ɡu ǐ竭ji é，地d ì道d ào 不b ù通t ōn ɡ，故ɡù形x ín ɡ坏hu ài 而ér 无w ú子z ǐ也y ě

。

丈zh àn ɡ夫f ū八b ā岁su ì，肾sh èn 气q ì实sh í，发f ā长zh ǎn ɡ齿ch ǐ更ɡèn ɡ。二èr 八b ā，肾sh èn 气q ì盛sh èn ɡ，天ti ān 癸ɡu ǐ至zh ì

，精j īn ɡ气q ì溢y ì泻xi è，阴y īn 阳y án ɡ和h é，故ɡù能n én ɡ有y ǒu 子z ǐ。三s ān 八b ā，肾sh èn 气q ì平p ín ɡ均j ūn ，筋j īn 骨ɡǔ劲j ìn 强qi án ɡ，故ɡù真zh ēn 牙y á生sh ēn ɡ而ér 长zh ǎn ɡ极j í。四s ì八b ā，筋j īn 骨ɡǔ隆l ón ɡ盛sh èn ɡ，肌j ī肉r òu 满m ǎn 壮zhu àn ɡ。五w ǔ八b ā，肾sh èn 气q ì衰shu āi ，发f ā堕du ò齿ch ǐ槁ɡǎo 。六li ù八b ā，阳y án ɡ气q ì衰shu āi 竭ji é于y ú上sh àn ɡ，面mi àn 焦ji āo ，发f ā鬓b ìn 颁b ān 白b ái

。七q ī八b ā，肝ɡān 气q ì衰shu āi ，筋j īn 不b ù能n én ɡ动d òn ɡ。八b ā八b ā，天ti ān 癸ɡu ǐ竭ji é，精j īn ɡ少sh ǎo ，肾sh èn 脏z àn ɡ衰shu āi ，形x ín ɡ体t ǐ皆ji ē极j í。则z é齿ch ǐ发f ā去q ù。肾sh èn 者zh ě主zh ǔ水shu ǐ，受sh òu 五w ǔ脏z àn ɡ六li ù腑f ǔ之zh ī精j īn ɡ而ér 藏z àn ɡ之zh ī

，故ɡù五w ǔ脏z àn ɡ盛sh èn ɡ，乃n ǎi 能n én ɡ泻xi è。今j īn 五w ǔ脏z àn ɡ皆ji ē衰shu āi ，筋j īn 骨ɡǔ解ji ě堕du ò，天ti ān 癸ɡu ǐ尽j ìn 矣y ǐ。故ɡù发f ā鬓b ìn 白b ái ，身sh ēn 体t ǐ重zh òn ɡ，行x ín ɡ步b ù不b ù正zh èn ɡ，而ér 无w ú子z ǐ耳ěr

。

帝d ì曰yu ē：有y ǒu 其q í年ni án 已y ǐ老l ǎo 而ér 有y ǒu 子z ǐ者zh ě何h é也y ě

？

岐q í伯b ó曰yu ē：此c ǐ其q í天ti ān 寿sh òu 过ɡu ò度d ù，气q ì脉m ài 常ch án ɡ通t ōn ɡ，而ér 肾sh èn 气q ì有y ǒu 余y ú也y ě。此c ǐ

虽su ī有y ǒu 子z ǐ，男n án 不b ú过ɡu ò尽j ìn 八b ā八b ā，女n ǚ不b ú过ɡu ò尽j ìn 七q ī七q ī，而ér 天ti ān 地d ì之zh ī精j īn ɡ气q ì皆ji ē竭ji é矣y ǐ

。

帝d ì曰yu ē：夫f ū道d ào 者zh ě年ni án 皆ji ē百b ǎi 数sh ù，能n én ɡ有y ǒu 子z ǐ乎h ū

？

岐q í伯b ó曰yu ē：夫f ū道d ào 者zh ě能n én ɡ却qu è老l ǎo 而ér 全qu án 形x ín ɡ，身sh ēn 年ni án 虽su ī寿sh òu ，能n én ɡ生sh ēn ɡ子z ǐ也y ě

。 黄hu án ɡ帝d ì曰yu ē：余y ú闻w én 上sh àn ɡ古ɡǔ有y ǒu 真zh ēn 人r én 者zh ě，提t í挈qi è天ti ān 地d ì，把b ǎ握w ò阴y īn 阳y án ɡ，呼

h ū

吸x ī精j īn ɡ气q ì，独d ú立l ì守sh ǒu 神sh én ，肌j ī肉r òu 若ru ò一y ì，故ɡù能n én ɡ寿sh òu 敝b ì天ti ān 地d ì，无w ú有y ǒu 终zh ōn ɡ时sh í

，此c ǐ其q í道d ào 生sh ēn ɡ

。

中zh ōn ɡ古ɡǔ之zh ī时sh í，有y ǒu 至zh ì人r én 者zh ě，淳ch ún 德d é全qu án 道d ào ，和h é于y ú阴y īn 阳y án ɡ，调di ào 于y ú四s ì时sh í

，